�al��anlar�n �nemli g�vencelerinden birisi k�dem tazminat�. Beli �artlarda bu paraya hak kazan�l�yor. Ancak bununla birlikte ek bir tazminat daha var. �stelik 6 ay �al��mak yetiyor...
Yasalar�m�z hem i�verenleri hem de �al��anlar� koruyan d�zenlemeler i�eriyor. �al��anlar� koruyan haklardan birisi de k�dem tazminat�. En az 1 y�l �al��m�� bir i��i kendi istek ve kusuru d���nda i�ten ayr�l�rsa k�dem tazminat�n� hak ediyor. Burada 1475 say�l� yasan�n 14. maddesinde baz� istisnalar da say�l�yor. Yani istifa edildi�inde de baz� durumlarda k�dem tazminat� al�nabiliyor. K�dem tazminat� hesaplan�rken her y�l i�in bir br�t �cret olarak veriliyor. Bu �cret belirlenirken de sadece maa� de�il y�l i�inde d�zenli olarak �denen t�m paralar hesaba dahil ediliyor.
��ten ayr�lan i��iler i�in ikinci bir tazminat �demesi daha ger�ekle�iyor. Buna da ihbar tazminat� deniliyor. Yeni As�r'dan Faruk Erdem yaz�s�nda detaylar� kaleme ald�:
�hbar tazminat� alabilmek i�in k�dem tazminat�n� hak etme �art� da bulunmuyor. �stelik 1 y�l de�il 6 ay �al��mak yeterli oluyor. Yasalar�m�za g�re i�verenin de i��inin de i� s�zle�mesini feshedece�ini belli bir s�re �nce kar�� tarafa bildirme zorunlulu�u bulunuyor.
Bu s�reyi de o i�yerindeki k�deminiz yani �al��ma zaman�n�z belirliyor. Bu s�reye uymadan i�ten ��kart�lan �al��anlara k�demine g�re ihbar tazminat� pe�in olarak �deniyor. Bu bak�mdan emekli yahut emekli olmayan i��i ayr�m� yap�lam�yor.
�� Kanunu'nun 17. Maddesindeki d�zenlemeye g�re, ihbar s�resine uyulmad��� zaman ihbar tazminat� �denmesi gerekiyor. �hbar s�resi 6 aydan 1,5 y�la kadar olan �al��ma s�resi i�in 4 hafta olurken, �denecek �cret de 1 ayl�k maa� oluyor. 1.5 y�ldan 3 y�la kadar �al��anlar i�in 6 hafta ve 1,5 ayl�k maa�, 3 y�ldan fazla �al��ma i�in ise 8 hafta yani 2 ayl�k maa� �eklinde �deniyor. Bu s�reler asgari olup s�zle�meler ile art�r�labiliyor.
E�er i��i bu s�relere uymadan i�ten ayr�l�rsa bu kez i�verene ayn� �ekilde �deme yap�yor. �hbar tazminat� b�ylece iki tarafl� bir uygulama olarak de�erlendiriliyor.
Yine i�veren fesih hakk�n� k�t�ye kullanm��sa bu s�relerin �� kat� tutar�nda k�t� niyet tazminat� da �d�yor.
5 y�l �art�
K�dem ve ihbar tazminat�n� alamayan ya da kendilerine eksik �deme yap�lan
�al��anlar, arabulucuya ba�vurarak hakk�n� arayabiliyor.
Arabulucuya ba�vuru i�in zaman a��m� 5 y�l. Yani i�ten ayr�ld��� tarihten itibaren 5 y�l i�inde ba�vuru yapmak gerekiyor. Arabulucu konuyu en fazla 4 hafta i�inde sonu�land�r�yor.
E�er uzla�ma sa�lanamazsa, �al��an hakk�n� i� mahkemesinde dava a�arak arayabiliyor.