Gizli şeker ve insülin direnci aynı mı

�ns�lin Direnci, Diyabet ve Gizli �eker

�NS�L�N D�RENC�, D�YABET VE G�ZL� �EKER

�ns�lin direnci �a��m�z�n salg�n hastal���d�r. �nce gizli �eker yapar ve dikkat edilmez ve uygun beslenme de�i�iklikleri yap�lmaz ise diyabet yani �eker hastas� yapar.

V�cudumuz kendisi i�in gerekli olan enerjiyi yedi�imiz g�dalardan elde eder. Yemek yedikten sonra g�dalar ba��rsaklarda par�alanarak ufak �eker par�alar�na d�n���r ve daha sonra ba��rsaktan emilerek kan ak�m� yoluyla v�cudumuza da��l�r. Enerji sa�lanmas� i�in kan �ekerinin �zellikle kas, karaci�er, ya� ve beyin gibi dokular olmak �zere t�m organlar�n h�crelerine girmesi gerekir. Kanda bulunan �ekerin h�crelere girmesi pankreas bezinden salg�lanan ins�lin hormonu sayesinde olur. �ns�lin hormonu kanda yoksa veya oldu�u halde h�crelerce emilemiyor ve etki g�steremiyorsa kandaki �eker h�creye giremedi�inden birikir ve �eker y�kselmeye ba�lar. ��te kan �ekerinin sabah a� karna yap�lan �l��mde 126 mg/dl yi ge�mesi durumuna �eker hastal��� diyoruz.

Tip 2 diyabet veya gizli �ekeri olan ki�ilerde birlikte tansiyon y�ksekli�i, kanda trigliserit y�ksekli�i, ins�lin hormon y�ksekli�i, �rik asit y�ksekli�i ve g�bekte ya�lanma ve �i�manl�k birarada ise bu duruma metabolik sendrom denir. Metabolik sendromu yapan etken ins�linin iyi �al��mamas� yani ins�lin direncidir. Bel kal�nl��� veya bel �evresi artm�� olanlarda (�i�manlarda) bu hastal�k daha fazla g�r�l�r. Birlikte karaci�er ya�lanmas�, yumurtal�klarda kist (polikistik over hastal���), kan p�ht�la�mas�na e�ilim, HDL kolesterolde azalma ve idrarla at�lan proteinde artma (mikroalb�min�ri) birlikte olabilir. Bu ki�ilerde kalp koroner damar hastal��� ve tip 2 �eker hastal��� �ok s�k g�r�l�r. �lkemizde metabolik sendrom yakla��k her 100 ki�inin 20-25�inde vard�r.

A�l�k kan �ekerinin 90-126 mg/dl aras�nda olmas�na gizli �eker dendi�i gibi Kan �ekerinin y�kleme testi (OGTT) s�ras�nda (75 gram glukozla yap�lan �eker y�kleme testinde) 2. Saatte kan �ekerinin 140 ile 199 mg/dl aras�nda ��kmas�na ��eker Tolerans Bozuklu�u� veya ��Gizli �eker�� ad� verilir. �Pre�� s�zc��� latince ���n�� veya ��erken�� anlam�na gelmektedir. Di�er bir deyimle �eker hastal���n�n �n veya erken devresi demektir. Bu ki�ilerde diyabeti �nleme program� ile (sa�l�kl� beslenme, egzersiz ve fazla kilolar�n verilmesi) hastal�k geriletilebilir veya ortaya ��kmas� geciktirilir. Gizli �eker veya t�p dilindeki ad�yla ��glukoz tolerans bozuklu�u�� toplumda �eker hastal���n�n iki kat� oranda yani %20-25 oran�nda g�r�l�r. Bunun anlam� her 4 ki�iden birisinde gizli �eker hastal��� oldu�u anlam�na gelmektedir. Her y�l bu hastalar�n % 4-9�unda a�ikar �eker hastal��� geli�mektedir.


Tip 2 diyabet genetik olarak bu hastal��a e�ilimi olan ki�ilerde ihtiya�tan daha fazla kalori al�m�n�n devam etmesi durumunda ortaya ��kan bir hastal�kt�r. Tip 2 diyabete neden olan bir�ok genetik bozukluk vard�r. Bu genetik bozukluklar neticesinde �eker metabolizmas�nda ve bu arada ya� ve protein metabolizmas�nda da bozukluklar olu�arak �eker hastal��� meydana gelmektedir.
Tip 2 diyabetli ki�ilerde hem ins�lin hormonu iyi �al��maz ve etkisini g�steremez hem de pankreas bezinden salg�lanan ins�lin hormonu miktar�nda azalma vard�r.
�ns�lin hormonunun etkisini g�steremedi�i yerler karaci�er, ya� ve kas dokular�d�r.
Pankreasdaki ins�lin salg�layan beta h�crelerinde de zaman i�inde giderek azalma olu�ur. Bu h�creler azald�kca da ins�linin miktar� azal�r ve kanda �eker y�kselmeye ba�lar.
Kanda dola�an ya� asitlerinin �ok fazla olmas� ve bunlar�n kandan dokulara girememesi de ins�lin hormon etkisini azaltmakta ve �eker hastal���na neden olabilmektedir.
�ns�lin hormonunun v�cudumuzdaki doku veya h�crelerde yeterince etkili olamamas�na �ns�lin direnci (Rezistans�) ad� verilir. Demek ki tip 2 diyabette hem ins�lin salg�lanmas�nda bozukluk hem de ins�lin hormonunun yeterince etkili olamamas� (ins�lin direnci) mevcuttur ve bu iki bozukluk nedeniyle tip 2 diyabet olu�maktad�r. Bu bozukluk karbonhidrat metabolizmas�nda bozukluk olarak ba�larsa da ya� ve protein metabolizmas�nda da bozukluklarla beraber g�r�l�r. Ya� ve protein metabolizmas�ndaki bozukluklar da �eker hastal���n�n g�z, sinir ve damarlarda hasar (komplikasyon) yapmas�na veya hastal���n ortaya ��karmas�na katk�da bulunur.

Tip 2 Diyabet ��in risk fakt�rleri �unlard�r:
� �i�man veya kilolu olmak
� Bel �evresi 90 cm�den fazla olmak
� Hareketsiz ya�amak
� Sigara i�mek
� Alkol kullanmak
� D���k lifli g�dalarla beslenmek (sebze-meyve az t�ketmek)
� Margarin yemek
� Bal�k az yemek
� �leri ya�ta olmak ( �zellikle 45 ya� �zeri risk artar)
� Kad�nlarda daha fazla g�r�l�r
� Genetik e�ilim
� �nceki gebelikte kan �ekerinin y�ksek olmas�
� Ailede �eker hastal��� olmas�
� Tansiyon y�ksekli�i
� Kan ya�lar�nda y�kseklik olmas�
� Horlamak veya gece uykuda nefes durmas�
� Polikistik over (yumurtal�k) bulunmas�
� Kanda ins�lin hormonunun y�ksek olmas�
� Homosistein y�ksekli�i
� Stresli bir ya�am, �z�nt�, S�k�nt�

KAYNAKLAR
1. Prof Dr Metin �zata, Diyabetle kaliteli ya�am Rehberi, G�rer yay�nlar�, 2010
2. //www.diabetesit.com
3. //www.diyabetonline.com
4. //www.drdiyabet.com
5. //www.sekerhastaligidr.com
6. //www.diyetlife.com
2.

Sitemizde yer alan d�k�man ve yaz�lar uzman �yelerimiz taraf�ndan haz�rlanm�� ve pek �o�u bilimsel d�zeyde yap�lm�� �al��malar oldu�undan g�venilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve �al��ma sahipleri, yaz�lar�n i�erdi�i bilgilerin g�venilirli�i veya g�ncelli�i konusunda hukuki bir g�vence vermezler. Sitemizde yay�nlanan yaz�lar bilgi ama�l� kaleme al�nm�� ve profesyonellere y�nelik olarak haz�rlanm��t�r. Site ziyaret�ilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla g�r��meden, yaz� i�indeki bilgileri kendi ba�lar�na kullanmamalar� gerekmektedir. Yaz�lar�n telif hakk� tamamen yazarlar�na aittir, eserler sahiplerinin muvaffakat� olmadan hi�bir suretle �o�alt�lamaz, ba�ka bir yerde kullan�lamaz, kopyala yap��t�r y�ntemiyle ba�ka mecralara aktar�lamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yaz� ba�kas�na ait telif haklar�n� ihlal ediyor, intihal i�eriyor veya yazar�n mensubu bulundu�u mesle�in meslek i�in etik kurallar�na ayk�r�l�klar ta��yorsa, yaz�n�n kald�r�labilmesi i�in site y�netimimize bilgi verilmelidir.

Gizli şeker olduğunuzu nasıl anlarsınız?

Gizli şeker hangi testle belli olur?

Gizli şeker neden yükselir?

İnsülin direnci şeker hastalığına dönüşür mü?