Tüketici hakem heyeti manevi tazminat verir mi

YARGITAY KARARLARINDA TÜKETİCİLERİN MANEVİ TAZMİNAT TALEPLERİNİN BELİRLENMESİNDE ETKİLİ OLAN UNSURLARI DEĞERLENDİRME

Öz:

Tüketici Hukukunda tüketici işlemleri ve haksız ticari uygulamalar nedeniyle tüketiciler maddi ve manevi zarar görebilmektedir. Manevi tazminat, tüketicinin manevi zarar görmesi halinde çektiği acının telafi edilmesine yarayan bir kurumdur. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da özel hüküm bulunmadığı takdirde genel hükümlere göre manevi tazminat talebinden tüketici yararlanabilir. Tüketicinin ölmesi, bedensel bütünlüğünün zedelenmesi veya kişilik hakkının diğer bir şekilde ihlal edilmesi hallerinde tüketici mahkemesine başvuruyla manevi zararının giderilmesi istenebilir. Ayrıca tüketicinin tüketici işlemi nedeniyle ayıplı mal veya ayıplı hizmet edinmesi nedeniyle manevi zarara uğraması halinde de manevi tazminat talep etme hakkıbulunmaktadır.

Anahtar Kelime:

EVALUATION OF FACTORS HAVING EFFECT ON RECOGNITION OF NONPECUNIARY COMPENSATION IN THE COURT OF CASSATION DECISIONS

Öz:

In Consumer Law, consumers may suffer both pecuniary and nonpecuniary damages due to consumer transaction and unfair practices. Non-pecuniary compensation may be grounded on contradiction to consumer activity or tort. Non-pecuniary compensation covers the consumer’s suffering that arises from non-pecuniary damage. Consumer mayenjoy general terms for non-pecuniary relief if a special provision does not exist in the Consumer Protection Act No. 6502. Consumer may file a complaint in a consumer court for compensation of his/her nonpecuniary damage in case of death or violence to his/her physical or moral integrity. Furthermore, if the consumer receives defective good or service related to consumer transaction, he/she has right to redressal for non-pecuniary damage.

Anahtar Kelime:

Say�n meslekta��m, T�ketici mevzuat� ile bir m�ddet ilgilendim. Eldeki birikimleri k�saca sizinle payla�ay�m:
1 - Nihai kullan�c�n�n ticari olmayan (i�yerinde kullan�m amac� ta��mayan) al�� veri�i nedeniyel u�rad��� zarar�n giderimi konusu, hususiyetle,4077 say�l� yasa ve yan�nda Medeni Kanun ve Bor�lar Kanunu ile alakal�d�r.
2 - Somut olayda, tamir s�resi i�in 30 g�n de�il, 30 i� g�n�ne dikkat edilmelidir.
3 - 4077 say�l� yasan�n 13. maddesinin 2. f�kras� h�km� uyar�nca tamir i�in gerekli olan azami s�re a��lm�� ise, burada t�keticiye se�imlik bir hak verilmemekte, '...... veya tamiri i�in gereken azami s�renin a��lmas� hallerinde, t�ketici, mal�n �cretsiz olarak yenisi ile de�i�tirilmesini sat�c�dan talep edebilir. Sat�c� bu talebi reddedemez. T�keticinin bu talebine kar�� sat�c�, bayi, acenta, imalat��-�retici ve ithalat�� m��tereken ve m�teselsilen sorumludurlar ' denilmektedir. Bu durumda t�ketici, ba�ka bir talepte bulunamaz ve yeni bir �r�n talep etme hakk�n� haizdir.
4 - Bu halde T�ketici, hakem heyetinden �r�n teslimine dair talepte bulunacakt�r. Heyet, s�re a��m� nedeniyle �r�n�n ay�ps�z misli ile de�i�imine karar verecek, t�ketici bu h�km� ilamlar�n icras�na dair h�k�mler uyar�nca ve e�ya teslimi talebiyle icra takibine ge�ecektir.
5 - �r�n�n ay�ps�z misli ile de�i�imi s�z konusu olam�yor, ifan�n imkans�zl��� s�z konusu ise, bu durumda, 4077 say�l� yasada �zel ve bu durumu d�zenleyen a��k bir h�k�m olmad���ndan, Bor�lar Kanunun menkul sat���na ili�kin durumlarda, sat�c�n�n sorumlulu�u esaslar�na g�re, t�ketici ifan�n imkans�zl��� nedeniyle aktin feshi ve bedel iadesi talebinde bulunabilecektir.
6 - T�ketici, �r�n nedeniyle bir maddi veya manevi zarar g�rmemi� ise, sanayi �r�nlerinin ar�zalanmas� nedeniyle yasan�n izin verdi�i s�rede tamirde ge�en ve kasti olmamak �art�yla s�re a��m� hallerinde salt bu nedenlere dayan�arak Manevi Tazminat talep edilmesi genel uygulamalardan da k�yas yapacak olur isek m�mk�n g�z�kmemektedir.
Zira tazminat zarar giderimi oldu�una g�re m�ddei, 818 say�l� Bor�lar Kanununun 41. 42. ve 43. maddelerine dikkat etmelidir. Bu maddeler, zarar ve giderimi konusunda talep ve karar verecek hakime tazminat�n hangi ko�ullarda, nas�l tespit edilip ne miktara h�kmedilece�inin yolunu genel olarak tarif etmektedir. Ar�zalanm�� �r�n�n ge� tamir edilmesi nedeniyle bir moral bozulu�una sebep olundu�unun ispat� biraz zor olacak gibi g�r�nmekte. Ancak tamamen istenemez de demiyorum. Ar�za, t�keticiye do�rudan bir zarar vermemektedir. �hmal ile verilen bir can s�k�nt�s� zarar� s�z konusudur. Burada hakimin somut olay� nas�l de�erlendirece�i �ok �nemli bence. Ederi 900 TL den az olan bir �r�n�n ge� tamiri nedeniyle ne kadar �z�nt� duyulabilece�i dikkate al�nmal�d�r. Sat�c� taraf�n zarar�na, t�keticinin de a��r� faydalanmas�na neden olmayacak bir manevi tazminat baz� durumlarda s�z konusu olabilir kanaatindeyim. Ancak bunun ispat� �ok �nemli olacak.
7 - Burada bence daha �nemli olan, Tamirde ge�en s�renin uzamas�, olsa olsa maddi tazminata konu edilebilir. Nitekim genel uygulamalar�m�zda, �rne�in maddi hasarl� tazminat davalar�nda, tamirde ge�en s�reyi maddi tazminata konu ederiz.
8 - T�ketici mahkemeleri, basit yarg�lama usul�n� uygularlar. Hakem Heyetlerinin ise ne yapaca�� a��k�a belli edilmemi�tir. Ne var ki uygulamada k�yas yolu ile ayn� y�ntem uygulanmaktad�r. Hakem heyetleri bu haliyle Basit Yarg�lama usul�n� uygulayan uzla�t�rma kurullar�d�r. Uzla�� m�mk�n olmaz ise sorunu bir karar ile ��zer ve verdi�i karar ilam gibi infaz olunur. Yasa, Hakem Heyetlerine Mahkeme h�vviyeti vermemi�tir. Basit Yarg�lama usul�n�n uygulanaca�� hususu dahi k�yas yolu ile ��kar�lmaktad�r. Mevzuatta a��k�a mahkeme gibi kabul edilmeyen heyetin manevi tazminat sorununu ��zmesi de bu anlamda beklenilmemelidir. Kalem personeli olmayan, har� uygulamas� bulunmayan, vekalet �cretine de h�kmetmeyen, g�yapta ve dosya �zerinde heyet halinde m�zakere yapabilen, �ahit dinleyemeyen hakem heyetlerinin en az�ndan y�r�l�kteki yasalara g�re ve bu yap�s�yla manevi ve hatta maddi tazminata h�kmedebilmesi, kanaatimce pek olas� g�r�nmemekte. Uygulamada yap�ld���na rastlamad�m ama var ise de kanaatimce y�r�rl�kteki mevzuata g�re pek yerinde de�il.
9 - Maddi ve manevi tazminat konusunda, t�keticinin sorunlar�n�n en ucuz ve h�zl� yollardan giderimi i�in, t�ketici mevzuat�nda yeniden d�zenleme yap�lmas� gerekti�i kanaatindeyim. Selam ve sayg�lar�mla....

Tüketici mahkemesinden tazminat istenir mi?

Tüketici hakem heyeti kararları ilam hükmünde midir?

Tüketici mahkemeyi kazandım parayı nasıl alırım?

Tüketici Hakem Heyetinden ne talep edilir?