10 yıldan sonra yıllık izin kaç gün

Yıllık izin, her çalışan için iş hayatında önemli bir konuma sahip. İş hayatının temposundan biraz uzaklaşmak, kendimizi dinlemek ve biraz ara vermek istendiğimizde yıllık izinler hayatımızı kurtarıyor. Belki ailenizle, arkadaşlarınızla veya tek başınıza bir tatil planlıyorsunuz ama yıllık izin kullanımı hakkında kafanızda birçok soru olabilir. Bu yazımızda sizin için yıllık izin, yıllık izin süreleri, yıllık izin sürelerinin kullanımı vb. konu başlıklarını detaylandıracağız.

Yıllık İzin Süreleri Ne Kadar? Nasıl Hesaplanır?

Çalışanın yıllık ücretli izin süresi hesaplanırken belirli parametreler bakılmaktadır. Bu parametreler, çalışanın iş yerinde toplam çalışma süresi yani kıdemi ve kaç yaşında olduğudur.

Hizmet süresine göre çalışanlara verilen yıllık izin süresi aşağıdaki gibidir;

a. 1 yıl ve 5 yıl arasında hizmet süresi için en az 14 gün yıllık izne hak kazanılır. Bu izne 5 yıl dâhildir.

b. Hizmet süresi 5 yıldan fazla ve 15 yıldan az ise en az 20 gün yıllık izne hak kazanılır.

c. 15 yıl ve daha fazla olan hizmet süresi için en az 26 gün yıllık izne hak kazanılır. Bu izne 15 yıl dâhildir.

Yukarıda belirttiğimiz hizmet süreleri taban yani minimum olan ve çalışana kanunca zorunlu olarak verilmesi gereken yıllık izin süresidir. Bu süreler işverenler ve çalışanlar arasındaki sözleşmeye bağlı olarak arttırılabilmektedir fakat hiçbir şekilde azaltılamaz.

Yıllık izin süresi hesaplanmasında bir diğer parametre olan çalışanın yaşına bakacak olursak, 18 yaşında veya daha küçük olan çalışanlara ve 50 yaşında olan veya daha büyük yaştaki çalışanlara verilecek olan yıllık ücretli izin 20 günden az olamamaktadır.

Çalışanlar Yıllık İzin Hakkını Nasıl Kazanır?

Çalışanın yıllık ücretli izin hakkını kazanabilmesi için öncelikle süre hesaplaması yapılmaktadır. Bu süre hesabında çalışanların aynı işverenin bir ya da birden fazla işyerinde geçirdiği süre birleştirilir. Yani buradan anladığımız üzere aynı işverene bağlı birden farklı iş yerinde, farklı tarihlerde çalışmış olsanız dahi hesaplamaya bu süre dâhil edilmektedir. Çalışanın işe başladığı tarihten itibaren iş günü toplamı bir yılı geçiyorsa yıllık ücretli izne hak kazanmaktadır. Örnek vermek gerekirse bir çalışan, X işverene ait A işyerinde 6 ay, yine X işverene ait B işyerinde 7 ay çalıştıysa bu iki çalışma süresi toplanacaktır. Yıllık ücretli izne hak kazanması için B işyerinde ki eklenecek olan 7 aylık çalışması yeterli olacaktır.

Çalışanlar İçin Yıllık İzin Nedir?

Yıllık izin uygulaması bir işyerinde bir süredir çalışan ve çalışmaya devam eden işçilere, 4857 sayılı İş Kanunu’nda da koruma altına alınarak verilen bir ücretli izindir. Yıllık izin tabiri aynı zamanda yıllık ücretli izin olarak da sıklıkla kullanılmaktadır. Çalışanlara bir hak olarak tanınan bu uygulama, gösterdikleri çaba ve çalışmaları karşılığında çalışanların dinlenmeleri, fiziksel ve psikolojik olarak sağlıklarını korumaları açısından oldukça önemlidir. Bu durum kanunda da belirtildiği gibi hem işverenin hem de çalışanın bir sorumluluğudur. Bu nedenle çalışanın yıllık izin hakkına işveren herhangi bir engel koyamaz, aynı şekilde çalışan da kendisine tanınan bu haktan vazgeçemez veya paraya çeviremez. Çalışanların yıllık izin hakkına sahip olabilmesi için bazı şartların sağlanmış olması gerekmektedir.

Yıllık İzin Hakkı Nasıl Kullanılır?

Çalışanlar bir yıllık çalışma sürelerini doldurduklarında izin kullanmak istedikleri zamanı iş yerlerine yazılı olarak bildirdiklerinde yıllık izin hakkını kullanabilmektedir. Burada önemli olan husus çalışan yıllık izine çıkma isteğini işverene minimum 1 ay öncesinden yazılı bir şekilde bildirmelidir. Kanun uyarınca çalışan yıllık ücretli izne hak kazandığında dilediği zaman bu izinleri kullanamamaktadır. Çalışan bu talebini belirli bir süre öncesinde bildirmeli ve işveren de iş akışının uygunluğuna göre onaylamış olmalıdır.

Çalışanlar Yıllık İzin Sürelerin Bölebilir Mi?

Yıllık ücretli izin çalışan tarafından talep edilerek bölünebilir fakat işverenin böyle bir hakkı bulunmamaktadır. Sadece taraflar anlaşmaya vardığı takdirde İş Kanunu’nun 53. Maddesinde belirtilen şekilde kullanılabilir. 53. Madde’de belirtilene göre çalışan yıllık izninin en az 10 gününü kesintisiz olarak kullanmak zorundadır. Bu şekilde bir bölümü 10 gün kullanıldıktan sonra geri kalan iznin bölümler halinde kullanılma şartı bulunmaktadır. İşverenler yıllık izine, yıl içinde çalışana verilen diğer ücretli, ücretsiz ya da hastalık izinlerini dâhil edememektedir. Bu konu hakkındaki ihlallerde ise işverenlere İş Kanununa göre idari para cezaları uygulanmaktadır.

Yıllık İzin İçin Ücretsiz Yol İzni Hakkı

Yıllık izin alırken yol izni hakkını birçok çalışan bilmemektedir. Bu konuya bir açıklık getirecek olursak çalışanlar eğer yıllık ücretli izinlerini şehir dışında geçireceklerse yıl izni talep etme hakkında sahiptir. Çalışanın bunu talep edebilmesi için şehir dışında geçireceğini ispatlaması ve yol iznini talep etmesi gerekmektedir. Çalışanlar şehir dışına çıkacaklarını uçak bileti, otobüs bileti veya otel rezervasyonu gibi belgeleri sunarak kanıtlayabilmektedir. Bunun sonucunda, yolda geçirilen süreyi karşılaması açısından işverenler çalışanlarına 4 güne kadar yol izni verebilmektedir. Verilen 4 günlük izin ücretsiz izin olarak geçmektedir.

Yıllık İzne Hak Kazanmayan Çalışanlara Yıllık İzin Kullandırılabilir Mi?

Çalışanların yıllık izne henüz hak kazanamaması veya çalışanın yıllık izinin kalmaması gibi durumlarda çalışandan gelen talep üzerine işverenlerin inisiyatifine bağlı olarak yıllık izin kullanılabilmektedir. Kullanılan bu izin bir sonraki yıl hak kazanılacak olan yıllık izinden düşülmektedir. Bu şekilde yıllık izin kullanıldığında hem işverenlerin hem de çalışanların dikkat etmesi gereken durumlar mevcuttur. Eğer çalışan bu şekilde izin kullandıktan sonra işten ayrılırsa işveren bu izne karşılık herhangi bir ücret talep edebilir mi? sorusu oldukça merak edilmektedir. İşveren eğer çalışana hak kazanmadan yıllık izin hakkını kullandıracaksa çalışandan imzalı bir belge almalıdır. Yıllık izin hakkı kazanmadan işten ayrıldığı takdirde çalışanın bu tutarı ödeyeceğini taahhüt ettiği bir belge imzalarsa fesih sonrasında bu izinlerin karşılığı olan ücret işveren tarafından çalışandan alınabilmektedir. Bunun tersi durumunda işveren çalışandan bu ücretin ödeneceğine dair herhangi bir taahhüt belgesi almamışsa işten ayrılma durumunda herhangi bir talepte bulunamamaktadır. Çalışanın o süreçte kullandığı izinler ise 4857 sayılı İş Kanunu’nun 55. Maddesinde bulunan “işveren tarafından verilen diğer izinler” kapsamına gitmektedir. Buna örnek olarak mazeret izni verilebilir.

Yıllık İzin Süresine Dâhil Edilmeyen Günler

Çalışanın yıllık izne çıktığı süre boyunca denk gelinen genel tatil günleri, bayramlar veya hafta tatilleri yıllık izin süresine dâhil edilmemektedir. Örneğin Pazar günü hafta tatili sayılmaktadır ve bu sizin izninizden düşülemez. Bayramlar veya resmi tatillerde de yıllık izninizde herhangi bir eksilme olmayacaktır. Örneğin 10 günlük tatilinizin 3 günü bayrama denk geldiğini ve başka bir gününün de hafta tatiline denk geldiğini varsayalım.  Böyle bir durumda toplam izninizin sadece 6 gününü kullanmış olursunuz.

İşyerinden Ayrılma Durumunda Kullanılmayan Yıllık İzinler

Bazı durumlarda çalışanlar iş veya özel durumları nedeniyle yıllık izinlerini kullanamadan işten ayrılmak zorunda kalabilmektedir. Bu durumda Kanunda belirtilene göre çalışanın aldığı son ücrete göre işveren tarafından kullanılmayan izin süresi kadar ödeme yapılmalıdır. Çalışanın alacağı bu ücrete, çalışma sırasında aldığı herhangi bir prim veya sosyal yardım gibi ödenekler dâhil edilmemektedir. Bu konu hakkındaki zamanaşımı süresi 5 yıl olarak belirlenmiştir. Yani işverenler iş akdinin bittiği tarihten itibaren 5 yıllık süre içerisinde bu ücreti ödemelidir. Ödenmediği takdirde yasal faiz uygulanmaktadır.

Yıllık İzin Kullanımında Çalışana Ücret Ödemesi Yapılır Mı?

Yıllık izinin zaten bir diğer kullanımı yıllık ücretli izindir. Yıllık ücretli izin çalışanın en temel hakkıdır ve bu süre boyunca işveren çalışana ücretini aynı çalıştığı zamanki gibi ödemekle yükümlüdür. Aynı zamanda çalışanlarda yıllık izin sürecinde başka bir ücretli işte çalışamamaktadır eğer böyle bir durum söz konusu olursa işveren yıllık izin için ödediği ücreti geri talep edebilmektedir.

Toplu İzin Uygulaması Nedir?

Toplu izin uygulaması ülkemizde yaygın olarak tercih edilen bir uygulama değildir. İşverenler bu uygulamayla çalışanların hepsinin ya da bir kısmının toplu olarak izin kullanması kararını alabilmektedir. Bu izin türü Nisan ayı başı ile Eylül ayı sonu arasında toplu olarak kullanılmalıdır. Böyle bir uygulama söz konusu olduğunda işyerinde önemli ve yapılması gereken bazı işler için belirli sayıdaki işçi uygulama dışında bırakılabilir. Toplu izin uygulaması içerisinde henüz yıllık izin hakkını kazanmamış çalışanlar mevcutsa işveren inisiyatifine bağlı olarak bu sürece dâhil edilebilirler.

Mevsimlik Ve Kampanya İşlerinde Yıllık İzin Olur Mu?

Mevsimlik işlerde veya kampanya işlerinde bir yıldan az çalışanlar için yıllık izin kullanımında, İş Kanununda belirtilen yıllık ücretli izinlere ilişkin hükümler uygulanmamaktadır. Şirketler mevsimlik işler ya da kampanya işleri yürütüyorsa bu işyerinde devamlı olarak çalışan işçiler yıllık ücretli izin hükümlerinden faydalanabilmektedir. Kısacası nitelikleri açısından 1 yıldan az çalışılan mevsimlik ve kampanya işlerinde yıllık izin uygulaması geçerli olmamaktadır.

Kısmi Süreli ve Çağrı Üzerine Çalışmalarda Yıllık Ücretli İzin Kullanılabilir Mi?

Kısmi süreli çalışma yani yarı zamanlı çalışma ve çağrı üzerine çalışmalarda, yıllık izin kavramı çok karıştırılmaktadır. Kısmi süreli ve çağrı üzerinde çalışan kişiler de yıllık izin konusunda tam zamanlılar gibi bu haktan faydalanabileceği ilgili yönetmelikte açıklanmaktadır. Yıllık iznin ücretli olması ve izin sürelerinin hesabı gibi konularda tam zamanlı çalışanlar gibi muamele görmelilerdir.

İşveren Kullanılan Yıllık İzinlere İlişkin Kayıt Tutmalı Mıdır?

İşverenler tüm çalışanlarının kullandığı yıllık izinleri eksiksiz bir şekilde kayıt etmek zorundadır. Kaydı tutulan tüm yıllık ücretli izin belgeleri her çalışanın özlük dosyasına eklenmelidir.

Yıllık İzne Çıkmadan Önce Avans Talep Edilebilir Mi?

Birçoğumuzun bilmediği bir diğer uygulamada yıllık izine çıkmadan önce işverenden avans talep edilebileceğidir. Sonuç olarak eğer siz işvereninizden izne çıkmadan önce avans talebinde bulunursanız, işvereniniz izin gün sayınız kadar size ödeme yapmak durumundadır. 10 günlük bir izne çıkıyorsanız size 10 günlük ücretiniz ödenmelidir.

Yıllık İzin Konusunda Cezalar Var Mıdır?

Yıllık izinler konusunda işverenler 4857 Sayılı İş Kanunu’nda belirtilen yükümlülüklere uymadıkları takdirde idari para cezalarıyla karşı karşıya kalabilir. 2020 yılına göre yıllık ücretli izin uygulamaları hakkındaki eksikliklerden ay da yanlışlardan doğabilecek cezalar şu şekildedir.