Aile ve sosyal politikalar bakanlığı evde bakım yönetmeliği

Ali TEZEL ()

HABERT�RK-Evde Bak�m Paras� i�in SH�EK�i dava edebilirsiniz-Okur sorular�na cevaplar

Evde Bak�m Paras� i�in SH�EK�i dava edebilirsiniz

Evde bak�m paras� uygulamas�nda yasal mevzuat ile ikincil mevzuat uyumsuz oldu�undan bir �ok ki�i hak sahibi oldu�u halde almas� gereken paray� alam�yor. Esasen, sa�l�k kurulundan al�nan rapor ile belli miktarda gelirin alt�nda geliri olanlara evde bak�m paras� �deniyor. Yasa gere�ince, sadece evde bak�ma muhta� olan�n gelire bak�lmas� gerekirken, y�netmelikle b�t�n ailenin gelirine bak�ld��� i�in bir �oklar� yasan�n tan�d��� paray� alam�yor�

Ali Bey, g�r�� verdi�iniz konularda deste�iniz ve katk�lar�n�z bizler i�in �ok k�ymetli, te�ekk�rler ederiz. Bizim 12 ya��nda a��r engelli bir o�lumuz var. Hane halk� 3 ki�i ve tek memur maa�� ile ge�iniyoruz ancak, evde bak�m paras� ile ilgili olarak belirtilen s�n�r�n�n �zerinde kal�yoruz. Bu konuda Kanun ve Y�netmelik aras�nda uyumsuzluk oldu�unu ve dava a��l�rsa sonu� al�nabilece�ini yazm��t�n�z. Burada "hane halk� geliri de�il ancak, engellinin kendi geliri �zerinden hesap yap�lmal�d�r" derken kast�n�z acaba;
- 18 ya��n� ge�mi� engellinin geliri, ailesinden ba��ms�z m� hesaplanmal�d�r? Yani bu duruma uymak i�in engellinin 18 ya��ndan b�y�k olamamas� m� gerekir?
- Yoksa, engellinin ya�� ne olursa olsun hesaplanacak gelir, engellinin �ahsi geliri mi olmal�d�r? �brahim Arslan

***Yasa bak�ma muhtac�n gelirine bak�n diyor

2828 say�l� �Sosyal Hizmetler ve �ocuk Esirgeme Kurumu Kanunu�nun 01.02.2007 tarih ve 5579 say�l� Kanunla getirilen ek 7 inci maddesine g�re;

�Her ne ad alt�nda olursa olsun her t�rl� gelirleri toplam� esas al�nmak suretiyle; kendilerine ait veya bakmakla y�k�ml� oldu�u birey say�s�na g�re kendilerine d��en ortalama ayl�k gelir tutar� bir ayl�k net asgari �cret tutar�n�n 2/3'�nden daha az olan bak�ma muhta� �z�rl�lere, resmi veya �zel bak�m merkezlerinde ya da ikametgahlar�nda bak�m hizmeti verilmesi sa�lan�r�

Bak�ma muhta� �z�rl�lere sunulacak bak�m hizmetinin kar��l��� olarak belirlenecek ki�i ba��na ayl�k bak�m �creti tutar�, iki ayl�k net asgari �cretten fazla olamaz�� dendi�i halde Kanun�dan sonra ��kan y�netmelik yukar�daki ibareye uymamaktad�r.

Metne bakarsan�z, bak�ma muhta� �z�rl�n�n kendisinin veya bak�ma muhta� �z�rl�n�n bakmakla m�kellef oldu�u ki�ilerin gelirlerinin dikkate al�nmas� gerekmektedir.

Buna g�re �z�rl�n�n kendisinin ve bakmakla y�k�ml� oldu�u ki�ilerin ayl�k ortalama gelirlerinin ki�i ba�� tutar�, asgari �cretin net tutar�n�n ��te ikisinden (2/3) az oldu�u takdirde bak�m �creti �denecektir.

***Y�netmelik t�m ailenin gelirine bakar�m diyor

Kanun�un Ek-7�nci maddesinin TBMM�deki de�i�iklik gerek�esinde a��k�a sosyal g�venlik kurumlar�ndan geliri olan ailelere bak�m �creti �denmiyor olmas�n�n anayasaya ayk�r� oldu�u ve bu nedenle bu maddenin de�i�tirildi�i yazmas�na ra�men, �Bak�ma Muhta� �z�rl�lerin Tespiti ve Bak�m Hizmeti Esaslar�n�n Belirlenmesine �li�kin Y�netmelik� haz�rlan�rken ne gerek�e ne de yasa maddesi dikkate al�nmam��t�r. Y�netmeli�in

Kendisine bile bakamayacak durumda olan �z�rl�, sa�lam vatanda�tan bile fazla olarak e�ine, �ocuklar�na, ana ve babas�na, �ocuklar�n�n e�lerine, evli olmayan torunlar�na, ana ve babas�n�n ana ve babas�na, evli olmayan karde�lerine, e�inin ana ve babas�na, e�inin evli olmayan karde�lerine vs., tabiri caiz ise yedi s�lalesine bakmakla y�k�ml� tutulmu�tur. �z�rl�ye vicdanen bakanlar, sanki bak�ma muhta� �z�rl�n�n bakmak zorunda oldu�u ki�iler gibi say�lm��t�r. Yani kendisi bak�ma muhta� ki�inin s�rt�na, b�t�n akrabalar�na bakma zorunlulu�u y�klenmi�tir. Daha az say�da �z�rl�ye bak�m �creti �demek i�in b�yle bir yol bulunmu�tur. Fakat sorun �udur ki, e� ve �ocuklar d���nda hi� kimse, �z�rl�n�n anne babas� d�hil, 18 ya��n� doldurmu� bir �z�rl�ye bakmak zorunda de�ildir. �z�rl�n�n kendisi de e�i ve �ocuklar� ile geliri olmayan anne babas� d���nda kimseye bakmak zorunda tutulamaz.

***Milli iradeye uymuyor

Avrupa Birli�i uyum yasalar� gere�ince ��kart�lan bu hak i�in AB�ye y�k�ml�l���n yerine getirildi�i bildirilmi� ama sonras�nda i� millete para vermeye gelince y�netmelik ile halka verildi denilen bu hak geri al�nm��t�r. Bu durumda sadece AB de�il milletle de alay edilmi�tir.

�z�rl� aileleri, �z�rl� bir �ocu�a sahip olman�n manevi y�k�ne ilaveten, vicdani nedenlerle �z�rl�n�n evde bak�m�n� yap�yor diye adeta cezaland�r�lmaktad�r. Kanunen bakmak zorunda olmad�klar� �z�rl� evlatlar�na vicdanen bakan ailelerin, gelirlerinin olmas�n� su�mu� gibi de�erlendiren ve a��k�a yasaya da ayk�r� olan Y�netmelik bir an �nce d�zeltilerek, �z�rl� ailelerinin ma�duriyetleri giderilmelidir.

***�steyenler dava edebilir

SH�EK il veya il�e m�d�rl�klerine yapt�klar� evde bak�m �creti paras� bu sebeple reddedilenler isterlerse konuyu mahkemelere ta��yabilirler. A�acaklar� dava ile de evde bak� paras�n� s�ke s�ke de al�rlar. Sizin de 12 ya��ndaki �ocu�unuzun hi�bir geliri yok ve bu �ocu�un ge�indirmekle-bakmakla m�kellef oldu�u ki�i olmad���na g�re size de yasa d��� uygulama yap�lm��. Dava etmenizi tavsiye ederim

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı engelli bakıcısı ne iş yapar?

Engellisine bakan aile bireylerinin gün içerisinde kendilerine de vakit ayırıp sosyal hayat katılmalarını sağlamak ve engelli bireylerin ailesi yanında çevresinden koparılmadan bakımını sağlamak amacıyla tam veya yarı zamanlı olarak engelli bireylere sunulan gündüzlü hizmet modelidir.

Evde bakıma muhtaç raporu nasıl alinir?

Yetkili hastaneler 'den birine başvuru yapmanız gerekiyor. Daha sonra % 50 ve 'ağır özürlü' ibareli olursa bu rapor, ve hanede kişi başına düşen geliriniz 510,45 TL'yi geçmiyorsa Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı il müdürlüğüne başvuru yapmanız gerekiyor.

Engelliye Kimler Bakıcı olabilir?

Kimler bakıcı olabilir? Evde bakım ücretinden yararlanabilmek için engelli kişiye bakacak olan kişi ile engelli akraba olmak zorundadır, akrabası yoksa mahkemece tayin edilen vasisi bakıcı olabilir. Engelliye bakıcı olacak kişilerin engelliyle aynı adreste ikamet etmesi şarttır.

Evde bakım maaşı için nereyi aramalıyım?

Evde bakım maaşı başvurusu, illerde Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne, ilçelerde Sosyal Hizmet Merkezlerine yapılır.