İşletme Hesabı ve Basit Usul Mükellefler İçin e-Arşiv Fatura Excel Aktarımı Kullanıma Açıldı
Defter Beyan Sistemi Duyurusu
İşletme Hesabı ve Basit Usul Mükellefler İçin
e-Arşiv Fatura
Excel Aktarımı Kullanıma Açıldı
İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ile basit usule tabi mükelleflerin “e-Arşiv Fatura” ile tevsik edilen gelir kayıtların Sisteme "Excel" aracılığıyla aktarımına ilişkin geliştirme tamamlanarak kullanıma açılmıştır. 17.10.2019
Kaynak : //www.defterbeyan.gov.tr/tr/duyurular
Ay�e �elikba�
Serbest Muhasebeci Mali M��avir
509 s�ra nolu VUK Genel Tebli�i ile Brüt Sat�� Has�lat� ve sektör bazl� belirlenmi� kriterlere göre mükelleflerin e- uygulamalar� zorunlu kullan�m kapsam� geni�letilmi�tir. Ayn� Tebli� ile e-Ar�iv Fatura uygulamas�na dahil olmayan mükelleflere de belli s�n�rlar üzeri düzenleyecekleri faturalar bak�m�ndan e- Ar�iv Fatura düzenleme zorunlulu�u getirilmi�tir.
e-Ar�iv Fatura uygulamas�na dahil olmayan mükelleflerce, 1/1/2020 tarihinden itibaren düzenlenecek faturalar�n, nihai tüketicilere düzenlenenler aç�s�ndan vergiler dahil toplam tutar�n�n 30.000 TL’yi, vergi mükelleflerine düzenlenenler aç�s�ndan vergiler dahil toplam tutar� 5.000 TL’yi a�mas� halinde, söz konusu faturalar�n, Tebli�de belirtilen istisnai durumlar haricinde, e-Ar�iv Fatura olarak Ba�kanl�kça sunulan e-Belge düzenleme portal� üzerinden düzenlenmesi gerekmektedir.
Bu kapsamdaki faturalar, G�B’in ücretsiz olarak mükelleflere açt��� e-Belge düzenleme portal� arac�l��� ile Ba�kanl���n mali mührü ile düzenlenebilecektir.
Bu uygulama, zorunlu veya ihtiyar� olarak e-Fatura ve e-Ar�iv Fatura kullan�c�s� olmayan; ka��t ortam�ndafatura düzenlemeye devam eden mükellefler taraf�ndan, belirlenmi� tutarlar�n üzerinde düzenlenecek faturalar için zorunlu olarak kullan�lacakt�r.
Bilanço, i�letme ve basit usul ayr�m� yapmaks�z�n e-Fatura uygulamas�na kay�tl� olmayan mükelleflerin tamam�n� ilgilendirmektedir.
Ayn� günde ayn� ki�ilere düzenlenen faturalar topluca birlikte de�erlendirilecek olup, faturalar�n vergi dahil tutar toplam�n�n belirtilen tutar� a�mas� halinde, söz konusu faturalar�n e-Ar�iv Fatura olarak düzenlenmesi ve al�nmas� zorunlulu�u bulunmaktad�r.
Söz konusu faturalar�n Tebli�de belirtilen istisnai durumlar haricinde e-Ar�iv Fatura yerine matbu (ka��t) fatura olarak düzenlenmesi veya al�nmas� halinde, faturay� düzenleyen ile nihai tüketici d���ndaki vergi mükellefiyeti bulunan al�c� hakk�nda düzenlenen veya al�nan her bir ka��t fatura için ayr� ayr� olmak üzere Kanunun 353 üncü maddesinde öngörülen cezai hüküm uygulanacakt�r.
Sat�c� ve al�c�n�n her ikisinin de e-Fatura uygulamas�na kay�tl� kullan�c�lar olmas� halinde, bunlar aras�nda düzenlenen faturalar�n tamam�n�n e-Fatura olmas� gerekmektedir.
e-Ar�iv Faturalar, Ba�kanl�kça ebelge.gib.gov.tr adresinde yay�mlanacak k�lavuzlarda aç�klanacak usul ve esaslara göre düzenlenecektir.
Yap�lan bu yasal düzenlemenin muhatab� direkt mükellefin kendisidir. Buna ra�men elektronik uygulamalar kapsam�nda düzenlenmesi gerekecek faturalar�n, kim taraf�ndan düzenlenece�i konusu çok yersiz bir �ekilde meslek mensuplar�n�n gündemi olmu�tur.
Elektronik ve/veya ka��t ortamda düzenlenmesi gereken fatura ve di�er belgelerin mükellefin bizzat kendi bünyesinde ve kendi kontrolünde düzenlenmesi hususu önemlidir. VUK 229 uncu maddesine göre; Fatura, sat�lan emtia veya yap�lan i� kar��l���nda mü�terinin borçland��� mebla�� göstermek üzere emtiay� satan veya i�i yapan tüccar taraf�ndan mü�teriye verilen ticari vesikad�r.
e-Belge, �ekil hükümlerinden ba��ms�z olarak Vergi Usul Kanununa göre düzenlenmesi zorunlu olan belgelerde yer alan bilgileri içeren elektronik kay�tlar bütünüdür. Ka��t ortam�ndaki sürecin elektronik ortama ta��nmas�ndan ibarettir.
Vergi Usul Kanunu, Türk Ticaret Kanunu ve ili�kili olunan di�er mevzuat hükümlerinde yer alan usul ve esaslar ile Muhasebe Standartlar�na uyum aç�s�ndan, elektronik belgelerin düzenlenmesinde �ekil d���nda herhangi bir farkl�l�k olmayacakt�r. Ka��t ortam�ndaki düzenlemelere nazaran daha fazla dikkat ve özen gerektirece�i tabiidir.
Ba��ms�z çal��an meslek mensuplar�n�n e-uygulamalara meslek yasas� ve ili�kili olunan di�er mevzuat hükümlerinden do�an görev ve sorumluluklar�n�n yan�nda denetim ve dan��manl�k deste�i vermek d���nda ba�kaca bir dahli söz konusu dahi olmamal�d�r. Faturay� ister i�letmenin kendi bünyesinde çal��an muhasebe personeli düzenlesin, ister bizzat i�letme sahibi düzenlesin, her halükarda mükellefin kendi bünyesinde ve kendi sorumlulu�unda tamamlanmas� gereken bir süreç oldu�u gözden kaç�r�lmamal�d�r.
e- Uygulamalara dahil olan mükellefler, muhasebe sürecine dairgörev ve sorumluluklar�n� (belge düzenleme, kay�t olu�turma, saklama vb.) yerine getirirken TTK ve VUK’ da yer alan sürelere, usul ve esaslara her zamankinden daha fazla dikkat göstermelidir. Aksi halde ka��t ortam�ndaki baz� al��kanl�klar�n sürdürülmesi a��r cezai yapt�r�mlarla kar��la�may� kaç�n�lmaz k�lacakt�r.
e-Uygulamalar�n zorunluluk kapsam�n�n yayg�nla�mas� ile birlikte i�letmelerin kendi bünyesinde, yerinde ve etkin muhasebe sistemi kurmalar� zamanla kaç�n�lmaz bir hal alacakt�r. Yerinde muhasebenin d��ar�dan al�nacak aktif bir dan��manl�k ve denetim hizmeti ile desteklenmesi en makul olan�d�r.
Ba��ms�z çal��an bir meslek mensubu, hem meslek yasas�ndan gelen yükümlülüklerine ayk�r� dü�memek ad�na hem de di�er ili�kili olunan mevzuat hükümleri kapsam�nda olas� bir usulsüz i�lemin içine dahil olma riskine kar��n kesinlikle ‘’yasal yükümlülükleri’’ haricinde mükellefin muhasebe sürecine dahil olmamal�d�r. (mü�teri ad�na belge düzenlemek, mü�teri ad�na kay�t, belge ve defter saklamak vb.)
Mü�teri ad�na belge düzenlenmesi hallerinde; ��letmenin stoklar�na birebir hakim olmadan stokta olmayan bir ürüne fatura düzenlenmi� olabilir. ��letme bünyesinde fatura içeri�indeki teknik hizmeti gerçekle�tirecek nitelik ve say�da personel yoktur ve buna ra�men bir hizmet faturas� düzenlenmi� olabilir. Fatura herhangi bir nedenle inceleme konusu oldu�unda mü�teri benim bilgim d���nda düzenlenmi�tir, ben düzenlemedim diyebilir. Mü�teriden gelen bilgiler do�rudur ancak meslek mensubu hatal� / eksik bir düzenleme yapm�� olabilir. Bu ve benzeri örnekleri ço�altabiliriz. Benzer hallerde taraflar�n ya�ayabilece�i hak kay�plar�n� ve kar��la��labilecek a��r yapt�r�mlar� iyi analiz etmek gerekir.
Mü�teri ile ba��ms�z çal��an bir Mali Mü�avirin aras�ndaki hizmet ili�kisinin ön!muhasebe içeriklihizmet ili�kisine dönü�mesine f�rsat verilmemelidir. Bu hizmeti almak isteyen mükellefler, kendi bünyesinde ve kontrolünde en az�ndan bir ön muhasebe eleman� istihdam etmeyi tercih etmelidir. Mali Mü�avirden al�nacak hizmet içeri�inin boyutlar� bamba�kad�r.
Mü�terilerin kendi yükümlülükleri, i� ve i�lemleri için bir ön muhasebe personeli istihdam�ndan küçük hesaplar yaparak kaç�nmas� kar��l���nda, benim mesle�imin gerektirdi�i e�itim, bilgi, beceri, donan�m, emek, vakit ve en önemlisi mesle�imin ta��d��� riskin o küçük hesaplara s��d�r�lmas�na müsaade edilmemelidir. Mü�terinin çok özel ve istisnai durumu vard�r evet, ama onun d���nda taviz verilmesi elektronik uygulamalar�n varl�k amac�na da ayk�r� dü�ecektir.
Henüz ço�u mükellef uygulaman�n varl���ndan bihaber. Mükellefi bilgilendirmek yerine ‘’eyvah mü�teriler zorlanacak, bu faturalar� nas�l düzenleyecekler, bu i� üzerimize kal�r’’ söylemleri ve bak�� aç�s�yla e-belge düzenlemeye talip olunursa, e-uygulamalar vesilesiyle mali mü�avirlik mesle�ini bir t�k ileri ta��mak yerine, mesle�i varl�k amac�ndan çok uzakla�t�rarak ön muhasebe düzeyine indirgemeye kimsenin hakk� yoktur. Mali Mü�avirler olarak mesleki sorumluluk alan�m�zla ilgili olarak üzerimize vazife olan� yapmam�z yeterlidir; mevzuat kapsam�ndaki görevlerimizi, gerekli yönlendirme, bilgilendirmeleri ve denetim hizmetini eksiksiz yerine getirmek gibi.
Mükellefler, uygulamaya dair bilgi sahibi olmalar�na ve Mali Mü�avirlerince kendilerine verilen deste�e ra�men i�letme organizasyon yap�lar�na yönelik eksikleri gidermede ve elektronik sürece uyum sa�lamakta halen zorluk ya��yorlarsa, üye olunan odalardan, Ticaret Bakanl���ndan ve Maliye Bakanl���ndan e�itim ve yap�lanma deste�i talep edebilirler. Böyle bir ihtiyac�n varl��� çok nettir ve mükelleflere sa�lanmas� elzemdir. Bizler de meslek mensuplar� olarak talep edilmesi halinde memnuniyetle ilave deste�imizi veririz. Bu kapsamda üzerimize dü�enin, asla mü�teriye ön muhasebe hizmeti vermek ve belge düzenlemek oldu�u alg�lanmamal�d�r.
3568 say�l� Meslek Yasas� ve Yönetmeli�inde Serbest Muhasebeci Mali Mü�avirlerin çal��ma konular� tan�mlanm��t�r. Mevzuattan gelen yükümlülüklerin d���na ç�kmamak, taraflar�n (mükellef- meslek mensubu-kamu) haklar�n� korumak ad�na yerinde bir hareket olacakt�r.
Ba�kanl�k, e-Belge uygulamalar� kapsam�nda e-Belgenin düzenlenip muhataplar�na iletimi s�ras�nda, belge içeri�ine yönelik analizleri; mükellefin faaliyet alan�, kapasitesi, al�m-sat�ma konu mal ve hizmetlerin türü, niteli�i veya Ba�kanl�k sistemlerinde var olan her türlü bilgileri kullanarak yapmaya, bu analizler sonucunda riskli oldu�u de�erlendirilen belgelerin muhataplar�na iletilmesini durdurabilecektir.
Belge içeri�inin sahte veya muhteviyat� itibariyle yan�lt�c� belge oldu�u hususunda tereddüt edilen durumlarda belgeler riskli olarak de�erlendirilecektir.
Tebli�de yer verilen bu ve benzeri hükümler de gösteriyor ki, belirlenmi� muhasebe standartlar�na, tek düzen hesap plan�na ve mali tablolara ili�kin usul ve esaslara uyarl� �ekilde defter, kay�t ve belgeleri olu�turman�n önemi elektronik süreçte daha da belirgin hal alacakt�r.
Zamanla e-uygulamalar�n kapsam� daha da geni�leyecektir. Haz�r vakit varken geçi� süresi öncesi, mükelleflerin dahil olduklar� mevzuat hükümlerini gözden geçirerek muhasebe yap�lar�na yönelik önlemlerini almalar� süreç boyunca kar��la��labilecek istenmeyen halleri önlemeye yard�mc� olacakt�r.
Aksi halde, e-Uygulamalar�n yayg�nla�mas�yla birlikte muhasebe sürecinin günü kurtaracak beyanname düzenleme faaliyetinden çok daha fazlas� oldu�u hususu baz�lar� için a��r tecrübe edilerek ö�renilmi� olacakt�r.
Eninde sonunda muhasebe süreci teorideki tam kar��l���n� bulacakt�r görü�ündeyim.
Son olarak,
Bu ve benzeri uygulamalar yayg�nla�t�kça, bir grup mükellefin ne i� olsa muhasebecim yapar, bir grup meslek mensubunun da mü�teriyi kaç�rmamak ad�na mü�terimin ne i�i olsa yapar�m yakla��m� uzun vadede taraflara bir katk� sa�lamayacakt�r. Taraflar, dahil oldu�u mevzuat hükümlerini iyi kavray�p, bu çerçevede as�l verilmesi ve al�nmas� gereken hizmetin içeri�ini do�ru belirlemelidir.
Her durumu kendince f�rsata çevirmeye çal���p, tavizler veren say�n meslekta��ma da hat�rlatmak isterim ki, istisnai durumlar hariç verdi�i her taviz bizlerin çok k�ymet verdi�i mesle�imizi a�a�� çekmekten, de�ersizle�tirmekten öteye gitmemektedir. Mesle�in yön de�i�tirdi�ini ve bu de�i�ime ayak uyduramayanlar�n kendili�inden sistem d��� kalaca��n� da görebilmek gerekir.
Kaynak
VUK Genel Tebli�i (S�ra No:509)
213 Say�l� VUK
3568 Say�l� Meslek Yasas�
22.11.2019
Kaynak:
www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak g�stermeden yay�nlanamaz. Kaynak g�sterilse dahi, makale aktif link verilerek yay�nlanabilir. Kaynak g�stermeden ve aktif link vermeden yay�nlayanlar hakk�nda yasal i�lem yap�lacakt�r.)