Kuduz bulaşıcı ve ölümcül bir hastalıktır. İnsanlar dahil memelilerin sinir sistemine saldıran bir virüsten kaynaklanır. Enfekte bir evcil veya vahşi hayvanın tükürüğü yoluyla ısırık veya çizik yoluyla yayılır. Show
Kuduz Belirtileri Nelerdir? Kuduz insanlara bulaşabilecek en ciddi hastalıklardan biridir çünkü kişinin genel semptomları gösterdiği andan itibaren ölümcüldür. Bununla birlikte, semptomlar ortaya çıkmadan önce önleyici tedbirler alınabilir. Aşılama sayesinde ortadan kaldırılması mümkün olan bu bulaşıcı hastalık, birçok ülke için bir bela olmaya devam ediyor. Henüz herkes için yeterince erişilebilir olmasa da (pahalı) aşı, yüzbinlerce ölümü önlemeyi şimdiden mümkün kılmıştır. İnsanlar enfekte olduktan sonra, ilk semptomlar ortaya çıkmadan önce ortalama 1 ila 3 ay (bazen birkaç gün ila bir yıldan fazla) geçer. Kuduz virüsü başka bir deyişle, bu beyin hedefleyecektir, nörotrop olduğunu. Bu nedenle, hastalık genellikle yutma güçlüğü, davranış bozuklukları (ajitasyon, anksiyete) ile birlikte bir beyin enfeksiyonu (ensefalit) ile kendini gösterir. Hidrofobi (su korkusu) da bu erken semptomlardan biri olabilir. Kuduz Nasıl Ortaya Çıkar? Açık farkla kuduzun en yaygın nedeni kuduz bir hayvanın (kuduz virüsü ile enfekte bir hayvan) ısırmasıdır. Virüs, hasta hayvanın tükürüğünde bulunur ve vücuda ısırık gibi deri yoluyla temas yoluyla girer. Isırılmadan kuduza yakalanmak mümkün olsa da, çok nadirdir. Çok nadir durumlarda, virüsün solunmasıyla kontaminasyon oluşabilir ve enfekte bir hayvanın bir kişinin gözlerini, burnunu, ağzını veya açık yarasını yaladıktan sonra kuduz vakaları bildirilmiştir. Kediler, köpekler ve sığırlar gibi evcil hayvanlar da bir ısırıktan kuduza yakalanabilir, bu nedenle kuduza karşı aşı gerekli bir koruyucu önlemdir. Virüs omurilikte veya beyinde çoğaldığında aşağıdaki nörolojik semptomlar ortaya çıkar: Kaygı; Karışıklık; Boğaz ağrısı ve gırtlak spazmının neden olduğu yutma güçlüğü; Büyük heyecan; Halüsinasyonlar; Hidrofobi (yoğun susuzluğa rağmen su korkusu); Uykusuzluk hastalığı; Yoğun tükürük salgısı. Bir kişiyi ısıran bir hayvan, kuduz virüsünü tanımlamak için test edilir. Hayvan, kuduz tedavisi ihtiyacını belirlemek için kesilebilir. Bu çözüm gereklidir, çünkü enfekte olmuş kişi virüsün girişine tepki olarak hemen antikor salgılamaz. Kuduz Aşısını Ne Kadar Zaman İçinde Vurulmalıdır? Bir ısırmadan sonra veya kuduz bir hayvanla temas halinde, risk altında olanlar derhal tıbbi yardım almalıdır. Durumu geliştirme riskini azaltmak için tedaviye mümkün olan en kısa sürede başlanmalıdır. Belirtiler ortaya çıktığında, aşı ve kuduz immünoglobulinleri artık etkili değildir ve ölüm neredeyse kesindir. Genellikle, kuduz tedavisi virüse maruz kaldıktan sonra yapılır. İlk adım, yarayı sabunlu suyla yıkayarak semptomların ortaya çıkma riskini azaltmaktır. Sistematik olarak ve mümkün olan en kısa sürede yapılmak üzere 3 gün arayla iki takviye enjeksiyonu verilir. Kuduz aşısı, inaktive edilmiş virüsten üretilir. Önleyici aşılama, kanıtlanmış veya şüpheli maruziyet durumunda mümkün olan en kısa sürede uygulanması gereken iyileştirici tedaviden (iki takviye enjeksiyon) vazgeçmez, ancak tedaviyi basitleştirir ve immünoglobülin ihtiyacını ortadan kaldırır. Temas sonrası tedavi (temas sonrası profilaksi), riskli maruziyetten sonra 48 saat içinde başlanması gereken iyileştirici bir aşıdır. Kuduz taşıyan veya şüphelenilen bir hayvanla temas ettiyseniz, yarayı derhal su ve sabunla yıkamalı, iyice dezenfekte etmeli ve maksimum miktarda almaya çalışmalısınız. hayvan hakkında bilgi (cins, temas yeri vb.). Yetkili kişilerin şüpheli hayvanı tespit etmesine imkan vermek gerekir.  Kuduz, merkezi sinir sistemini etkileyen ölümcül bir viral enfeksiyondur. Hayvanlardan insanlara geçen bir hastalıktır ve çoğunlukla ısırık veya tükürük yoluyla bulaşır. Kuduz aşısı, bu virüse karşı etkili koruma sağlayan en etkili korunma yöntemidir. Aşı, toplam 4 dozdan oluşur. Virüse maruz kalanlar ve virüse maruz kalma riski yüksek olanlara uygulanır. Aşı takvimi kişinin durumu ve riskine göre değişkenlik gösterir. Kuduz aşısı tüm yaş grupları için tam koruyucu ve güvenlidir. Kayda değer bir yan etkisi yoktur ancak aşı sonrasında enjeksiyon yerinde ağrı, ateş, bulantı ve halsizlik gibi hafif yan etkiler görülebilir.
Kuduz ve kuduz aşısı nedir?Kuduz, hayvanlardan insanlara bulaşan ve merkezi sinir sistemini etkileyen bir virüstür. Genellikle havan ısırık ve tükürüğü yoluyla bulaşır. Tedavi edilmezse felç ve ölümle sonuçlanır. Ölüm öncesi kafa karışıklığı, anormal davranışlar, halüsinasyonlar, hidrofobi (su korkusu) ve uykusuzluk gibi belirtiler görülür. Semptomlar virüse maruz kaldıktan günler veya haftalar sonra ortaya çıkabilir Kuduz aşısı, kuduz enfeksiyonundan korunmanın en önemli yöntemidir. Kuduz olan bir hayvana maruz kalanlara ve kuduz virüsü ile enfekte olma riski yüksek kişilere uygulanır. 1885 yılından sonra dünya genelinde uygulanmaya başlanmıştır. Kuduz aşısı, toplam 4 dozdan oluşur ve 10 yıl koruma sağlar. Sonrasında her 10 yılda bir tekrarlanır. (1)
Kuduz aşısını kim buldu?Kuduz aşısını, 1885 yılında Louis Pasteur icat etti. Bu icat için 4 yıl boyunca, tavşanlar ve köpekler üzerinde yoğun çalışmalar yaptı. Aşıyı ilk kez, kuduz bir köpek tarafından ısırılan 9 yaşındaki bir çocukta denedi. Bu deneme bağışıklık geliştirmede başarılı oldu ve aşı, tüm dünya genelinde hızla benimsendi. Kuduz aşısı neden yapılır?Hem virüse maruz kalan hem de maruz kalma riski yüksek olan kişilere kuduz aşısı uygulanır. Bu virüs aşılanmamış kişilere bulaştığında hastalık gelişerek beyin iltihabına neden olur. Bu da felç veya ölümle sonuçlanır. Bu nedenle, kuduz aşısının ve diğer tıbbi önlemlerin erken dönemde yapılması hayati önem taşır. (2) Kuduz aşısı hangi durumlarda yapılır?
Bunların dışında, kuduz bir hayvan ile temasında evcil hayvanlara da virüs bulaşabilir. Evcil hayvanlardan da insana bulaşma riski çok yüksektir. Bu riski düşürmek ve hastalıktan korunmak için evcil hayvanların da aşılanması gerekir. (3)
Kuduz aşısı ne zaman yapılmalı?Kuduz aşıları tüm yaş grupları için güvenlidir. Hastalık semptomları gelişmeden müdahale edilmesi çok önemlidir. Kuduz ya da kuduz riski taşıyan aşısı olmayan bir hayvan tarafından ısırılan kişilere, ısırılma olduktan sonra en kısa sürede (mümkünse ısırılma günü) ilk doz aşı yapılmalıdır. İlk doz aşı ve immun globulini yapıldıktan sonra 3., 7. ve 14. günlerde birer doz aşı daha yapılır. Virüse maruz kalma riski yüksek olan kişilerin çok daha önce aşılanmaları önerilir. Kuduz aşısı kaç doz yapılır?Daha önce hiç aşılanmamış kişilere, ısırılma günü, 3, 7 ve 14. günler olmak üzere toplam 4 doz aşı uygulanmalıdır. Aşı geçmişi olan kişilerde ise virüse maruz kalınması durumunda 2 doz aşı daha yapılması yeterli olacaktır. Ancak aşı dozu konusunda son kararını yetkili doktor verecektir. Kuduz aşısı nerede yaptırılır?Kuduz aşıları devlet hastanelerinde, aile hekimliklerinde, sağlık ocaklarında ve acil servilerde yaptırılabilir. Aşı eczanelerde satılmaz, devlet tarafından karşılanır. Kuduz aşısı nasıl yapılır?Kuduz tedavisi mutlaka virüse maruz kalındığı gün başlamalıdır. Aşı öncesi, yaranın bulunduğu bölge temizlenir ve kuduz serumu verilir. Sonrasında ise ilk doz aşı uygulanır. Devamında 3, 7, ve 14. günler olmak üzere toplam 4 doz yapılır. Aşılama günü gününe yapıldığında başarı oranı neredeyse %100’dür. (4) Kuduz aşısı nereden vurulur?Kuduz aşısı, 2 yaşından küçük çocuklarda uyluğun ön yüzüne yapılır. Yetişkinlerde kol kasının içine enjekte edilir. Kalça ve karın çevresine kesinlikle aşı uygulaması yapılmaz.
Kuduz aşısı kaç yıl korur?Tek doz aşı ile yaşam boyu bağışıklık sağlamak mümkün değildir. Etkinlik süresi ise kişinin bağışıklığına bağlıdır. Genellikle kuduz aşısının koruyuculuk süresi 3 ila 10 yıl arasında değişir. Kuduz aşısı kaç yılda bir tekrarlanmalıdır?Kuduza yakalanma riski yüksek olan kişilere, antikor düzeylerine bakarak her 3 ila 5 yılda bir 1 doz pekiştirme aşısı önerilir. Kuduza maruz kalma riski taşımayan ancak aşı yaptırmak isteyenler için ise her 10 yılda yineleyebilir. Kuduz aşısı önlem amacıyla yaptırılır mı?Kuduza yakalanma riski yüksek olan bazı meslek grupları ve kişiler, önlem amaçlı kuduz aşısı yaptırabilir:
Kuduz aşı takvimiAşı takvimi; hangi aşının hangi tarihte yapılmasını gerektiğini gösteren bir planlamadır. Bazı aşılarda bir doz yeterli iken bazı aşılar için daha fazla doz uygulanmasına ve pekiştirme dozlarına ihtiyaç vardır. Kuduz aşısında ilk dozun verildiği günden sonra 3., 7. ve 14. günlerde bir doz daha aşı yapılır. Bu aşılama kürü toplam 4 dozdan oluşur.
Kuduz aşısı kartı nasıl alınır?İlk aşı sonrasında, aşının yapıldığı sağlık kuruluşundan aşı kartınızı alabilirsiniz. Uygulanan her doz aşı, bu karta mutlaka işlenmelidir. Bu nedenle, görevli sağlık personelinden kartınızı mutlaka isteyiniz. Kuduz aşısının yan etkileriKuduz aşısının en yaygın yan etkileri; enjeksiyon yerinde ağrı, kızarıklık, şişlik ve kaşıntıdır. Baş ağrısı, mide bulantısı, karın ağrısı, kas ağrıları veya baş dönmesi de gözlemlenebilir. Takviye dozlardan sonra kurdeşen, eklemlerde ağrı veya hafif ateş olabilir. Nadiren görülen şiddetli yan etkiler ise; baş dönmesiyle birlikte gelen kulak çınlaması, görme bozukluğu ve bayılmadır. Aşı sonrası bu belirtiler görülürse mutlaka bir doktora görünmelisiniz. Kuduz aşısı ağrı yapar mıKuduz aşısının yan etkileri, çoğunlukla kısa süreli ve hafif şiddettedir. Bu etkilerden biri de enjeksiyon yerinde görülen ağrıdır. Kısa bir zaman sonra kendiliğinden geçer.
Kuduz Aşı kaç gün gecikebilir?Ayrıca RIG ilk aşıdan sonraki ilk 7 gün içerisinde etkilidir. İlk aşıdan itibaren 7 günden fazla geçmişse RIG uygulanması gereksizdir. Yine maruziyet öncesi aşılanmış olanlarda (veterinerler gibi) ısırık sonrasında sadece 2 doz aşı öneriliyor, RIG önerilmiyor.
Kuduz aşısı 1 hafta sonra yapılır mı?Bununla birlikte köpek, ayı ve domuzların da kuduz virüsü taşıma riski vardır. Vahşi hayvanlardan evcil hayvanlara geçme riski bulunduğu için kedi ve tavşan gibi canlılarda da görülebilir. Aşının 2. dozu, ilk aşıdan bir hafta sonra yapılır. 3. ve son dozu ise 21 ya da 28 gün yapılmalıdır.
Kuduz aşısı kaç saatte olunmalı?Temas sonrası tedavi (temas sonrası profilaksi), riskli maruziyetten sonra 48 saat içinde başlanması gereken iyileştirici bir aşıdır. Zamanında verilirse, maruz kalma sonrası terapi sinir sistemi enfeksiyonunun önlenmesine yardımcı olur.
Kuduz belirtileri kaç günde çıkar?Hastalığın gidişatına göre üç farklı safhası vardır: prodromal başlangıç dönemi, saldırgan dönem ve felç dönemi. Hastalık belirtileri ortaya çıktıktan 3-7 gün sonra hayvan ölür. Başlangıç dönemi 2-3 gün sürer. Davranış bozuklukları olur ve beden ısısı artar.
|
Kuduz aşısı en geç ne zaman yapılmalı
İlgili Mesajlar
Telif hakkı © 2024 boxhindi Inc.
