Kamuda çalışan taşeron işçilerin kıdem tazminatını kim öder

Sayıştay, 696 sayılı KHK ile belediye şirketlerine geçirilen taşeron işçilerin kıdem tazminatına ilişkin önemli bir karar verdi. 

Sayıştay 6. Dairesi'nin 8.2. 2022 Tutanak Tarihli ve 851 sayılı Kararına göre; alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde işten ayrılmaları durumunda tahakkuk edecek kıdem tazminatları kurum bütçesinden ödenebilecektir. Ancak yapılacak bu ödemenin ilgili firmalara ve belediye şirketlerine rücu edilmesi gerekmektedir. 

Sayıştay, belediye tarafından ödenen kıdem tazminatının belediye şirketine ve alt işverene rücu edilmemesinin kamu zararı olacağına hükmetmiştir.

Sayıştay'ın kararında şöyle denilmiştir:  

"Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri gereğince, alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde işten ayrılmaları durumunda tahakkuk edecek kıdem tazminatlarının kurum bütçesinden ödenebileceği, yapılacak bu ödemeye ilişkin ise ilgili firmalara veya kurumlara Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararının Resmi Gazete’de yayımlandığı 15.10.2019 tarihine kadar yapılan sözleşmelerde kıdem tazminatı ödemesinden ötürü alt işverene rücu edilebileceğine ilişkin konulan açık hükme göre iptal kararından sonra ise sözleşmesinde hüküm bulunması şartı aranmaksızın alt işverene rücu edilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

Dosya kapsamından, …... …… …… Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.’de istihdam edilen ve temizlik işleri müdürlüğünde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı kapsamında çalışan işçilere emekli olmaları sonucu Belediye tarafından ödenen kıdem tazminatlarının, 4857 sayılı Kanun’un yukarıda belirtilen ilgili maddeleri ve Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararına istinaden personelin daha önce hizmette bulundukları ilgili taşeron firmalara ve adı geçen Belediye Şirketine rücu edilmesi gerekirken, rücu işlemlerinin yapılmaması sonucunda kamu zararına neden olunduğu görülmüştür."

İŞTE O SAYIŞTAY KARARI! 

Kıdem Tazminatlarının Rücu İşlemleri

Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda;

……. Belediyesi Şirketi …... …… …… Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.’de çalışmakta iken emekli olan işçilere Belediye tarafından ödenen kıdem tazminatlarının ilgili firmalara rücu edilmediği görülmüştür.

4857 sayılı İş Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 2’nci maddesinin altıncı fıkrasında, asıl işveren-alt işveren ilişkisinin tanımı yapılmış, söz konusu ilişkide asıl işverenin, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanun’dan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumlu olduğu belirtilmiştir.

Anılan Kanun’un “Bazı kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanların kıdem tazminatı” başlıklı 112’nci maddesinin ikinci fıkrasında,

“4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62’nci Maddesinin 1’inci Fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatları;

a)… Bunlardan son alt işverenleri ile yapılmış olan iş sözleşmeleri 1475 sayılı İş Kanununun 14’üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanların kıdem tazminatları ilgili kamu kurum veya kuruluşları tarafından,

…işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenir.”,

denilmektedir.

Aynı Kanun’un 112’nci maddesine, 21.02.2019 tarih ve 7166 sayılı Kanun’un 6’ncı maddesiyle eklenen altıncı fıkrasındaki, “Kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan kıdem tazminatı ödemeleri için sözleşmesinde kıdem tazminatı ödemesinden ötürü alt işverene rücu edileceğine dair açık bir hükme yer verilmemişse alt işverenlere rücu edilmez.” şeklindeki hüküm ise Anayasa Mahkemesinin 19.09.2019 tarihli ve E.:2019/42, K.:2019/73 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir.

1475 sayılı mülga İş Kanunu’nun kıdem tazminatını düzenleyen 14’üncü maddesi dışındaki maddeleri, 4857 sayılı Kanun ile kaldırılmış olup, kıdem tazminatı ödemelerinde 14’üncü madde hükümleri uygulanmaktadır.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri gereğince, alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde işten ayrılmaları durumunda tahakkuk edecek kıdem tazminatlarının kurum bütçesinden ödenebileceği, yapılacak bu ödemeye ilişkin ise ilgili firmalara veya kurumlara Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararının Resmi Gazete’de yayımlandığı 15.10.2019 tarihine kadar yapılan sözleşmelerde kıdem tazminatı ödemesinden ötürü alt işverene rücu edilebileceğine ilişkin konulan açık hükme göre iptal kararından sonra ise sözleşmesinde hüküm bulunması şartı aranmaksızın alt işverene rücu edilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

Dosya kapsamından, …... …… …… Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.’de istihdam edilen ve temizlik işleri müdürlüğünde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı kapsamında çalışan işçilere emekli olmaları sonucu Belediye tarafından ödenen kıdem tazminatlarının, 4857 sayılı Kanun’un yukarıda belirtilen ilgili maddeleri ve Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararına istinaden personelin daha önce hizmette bulundukları ilgili taşeron firmalara ve adı geçen Belediye Şirketine rücu edilmesi gerekirken, rücu işlemlerinin yapılmaması sonucunda kamu zararına neden olunduğu görülmüştür.

Bununla birlikte, sorumluların savunmaları ve savunma ekinde sunulan belgelerden, sorgu konusu edilen toplam …… TL tutarındaki kıdem tazminatı ile ilgili olarak, …… Asliye Hukuk Mahkemesinde ……/…. Esas numaralı dosya ile …… …... ….. …... Ltd. Şti.’ye …… TL tutarında, …./….. Esas numaralı dosya ile de ….. …… …… Ltd. Şti.’ye …… TL tutarında olmak üzere toplam …….. TL tutarındaki kıdem tazminatı alacağı için rücu davasının açıldığı, geriye kalan tutar olan (…… TL-…… TL) ……. TL ile ilgili olarak ise rücuya yönelik herhangi bir işlemin yapılmadığı görüldüğünden, gerçek kamu zararı tutarının sorguda belirtilen ….. TL değil, …….. TL olduğu anlaşılmıştır.

Bu itibarla, sorgu konusu edilen toplam …… TL’nin,

…… TL’si için ilişilecek husus bulunmadığına,

Geriye kalan kamu zararı tutarı ……. TL’sinin ise,

……. TL’sinin Harcama Yetkilisi (Temizlik İşl. Müdür V.) ….. ….. ve Gerçekleştirme Görevlisi ( İşçi) …… ……’a,

…… TL’sinin Harcama Yetkilisi (Temizlik İşl. Müdür V.) ….. …… ve Gerçekleştirme Görevlisi (İşçi) ….. …..’a,

müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’un 53’üncü maddesi gereğince hüküm tarihinden itibaren işleyecek faizi ile ödettirilmesine,

Anılan Kanun’un 55’inci maddesi uyarınca İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi."

Kamu işçisi kıdem tazminatı ne kadar?

Kıdem tazminatı hangi kurum?

Kamuda kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?

Taşeron firma tazminat verir mi?