Babam emekli annem yaşlılık maaşı alabilir mi

MAL�YE BAKANLI�ININ, 65 YA� AYLI�I ALAN ANNE-BABANIN TEDAV� G�DERLER�N�N MEMUR �OCUKLARINCA KAR�ILANAMAYACA�INA �L��K�N G�R��� HUKUKA AYKIRIDIR.

Maliye Bakanl��� ve �lkemizde bulunan Defterdarl�klarca, 65 ya� ayl��� alan anne-baban�n, �ocuklar�n�n sa�l�k yard�mlar�ndan faydalanmalar�n� engelleyen i�lemleri nedeniyle ma�dur edilen binlerce memur ve anne babalar� hakk�nda, Sendikam�z Genel Ba�kan� Ahmet Y�ld�z'�n da giri�imleri sonucunda gerekli hukuki giri�imlerde bulunulmas� zorunlulu�u do�mu�tur. En son, Elaz�� �l M�ft�l���nde memur olarak g�rev yapan say�n Ahmet �msal'in Sendikam�za yapm�� oldu�u ba�vuru nedeniyle konu bir daha g�ndeme gelmi�tir. Say�n Ahmet �msal'in, 65 ya� ayl��� alan anne-babas�n�n tedavi giderlerinin kendisinin tabi oldu�u Emekli Sand���nca kar��lanmas� amac�yla Elaz�� �l Defterdarl���na yapm�� oldu�u ba�vuru, hi�bir hakl� ve hukuki gerek�eye dayanmaks�z�n reddedilmi�tir. Oysa s�z konusu red i�lemi Yarg�tay'�n yerle�ik i�tihatlar�na tamamen ayk�r�l�k te�kil etmektedir.

Maliye Bakanl���'n�n hatal� i�lemlerinin ortaya ��kar�lmas�nda Diyanet ��leri Ba�kanl��� Hukuk M��avirli�inin olumlu g�r��lerinin de b�y�k katk�s� bulunmaktad�r.

Bilindi�i �zere 2022 say�l� 65 YA�INI DOLDURMU� MUHTA�, G��S�Z VE K�MSES�Z T�RK VATANDA�LARINA AYLIK BA�LANMASI HAKKINDA KANUN' un 1. maddesine g�re; 65 ya��n� doldurmu�, kendisine kanunen bakmakla m�kellef kimsesi bulunmayan, sosyal g�venlik kurulu�lar�n�n herhangi birisinden her ne nam alt�nda olursa olsun bir gelir veya ayl�k hakk�ndan yararlanmayan, nafaka ba�lanmam�� veya ba�lanmas� m�mk�n olmayan, mahkeme karar�yla veya do�rudan do�ruya kanunla ba�lanm�� herhangi bir devaml� gelire sahip bulunmayan ve muhta�l���n� �l ve �l�e �dare Heyetlerinden alacaklar� belgelerle kan�tlayan T�rk Vatanda�lar�na hayatta bulunduklar� s�rece, 300 g�sterge rakam�n�n her y�l b�t�e kanunu ile tespit edilecek katsay� ile �arp�m�ndan bulunacak tutarda ayl�k ba�lan�r.

Ayn� Kanunun 7. maddesine g�re; ?Bu Kanundan yararlananlar Devlet hastanelerinde �cretsiz tedavi edilirler? denilmektedir.

657 say�l� Devlet Memurlar� Kanunu'nun, ?Tedavi Yard�m�? ba�l�kl� 209. maddesine g�re ise; ?Devlet memurlar� ile herhangi bir �ekilde sa�l�k yard�m�ndan yararlanmayan e�lerinin veya bakmakla y�k�ml� bulunduklar� ana baba ve ikiden fazla dahi olsa aile yard�m� �dene�ine m�stahak �ocuklar�n�n hastalanmalar� halinde, evlerinde veya resmi veya �zel sa�l�k kurum ve kurulu�lar�nda ayakta veya yatarak tedavileri kurumlar�nca sa�lan�r? denilmektedir.

506 say�l� Sosyal Sigortalar Kanunu'nun, 42. maddesine g�re ise; Sigortal�n�n ge�indirmekle y�k�ml� bulundu�u ana ve babas�, hastal�klar� halinde, bu Kanunun 33 �nc� maddesinde belirtilen sa�l�k yard�mlar�ndan (Hastal�k halinde sigortal�ya yap�lacak sa�l�k yard�mlar�, sigortal�n�n hekime muayene ettirilmesi, hekimin g�sterece�i l�zum �zerine te�his i�in gereken klinik ve l�boratuvar muayenelerinin yapt�r�lmas� ve tedavisinin sa�lanmas�, Te�his ve tedavi i�in gerekirse sa�l�k m�essesesine yat�r�lmas�, tedavisi s�resince gerekli ila� ve iyile�tirme vas�talar�n�n sa�lanmas� hallerini kapsar. �ocuk d���rme, bu Kanunun uygulanmas�nda, hastal�k hali say�l�r.

Sigortal�n�n ge�indirmekle y�k�ml� oldu�u ana ve babas�n�n yukar�da belirtilen sa�l�k yard�mlar�ndan yararlanabilmeleri i�in sigortal�n�n, hastal���n anla��ld��� tarihten �nceki bir y�l i�inde en az 120 g�n hastal�k sigortas� primi �demi� olmas� �artt�r.

Ancak 2022 say�l� Kanun ve bu Kanuna dayan�larak ��kart�lan Y�netmelikte, 65 ya� ayl���n� �demekle y�k�ml� olan Emekli Sand���n�n, bu ki�ilere ve bu ki�ilerin tedavilerini yapan sa�l�k kurulu�lar�na, tedavi �cretlerinin �denece�ine dair bir y�k�ml�l�k getirilmemi�tir. Mevzuatta, bu gibi hastalar�n ayakta �cretsiz tedavi edilece�i h�k�m alt�na al�nmakta ancak hastanede yatarak veya ayakta tedavi s�ras�nda kullanaca�� ila� bedellerinin Emekli Sand��� Genel M�d�rl���nce �denece�ine dair bir h�k�m bulunmamaktad�r. Maliye Bakanl���n�n uygulamalar�ndan, yine bu ki�ilerin, ikamet ettikleri yerden ba�ka bir yerdeki hastahaneye sevk edilmeleri halinde yol ve ikamet giderlerinin de kendileri taraf�ndan kar��lanaca�� anlam� ortaya ��kmaktad�r.

Anayasan�n, ?SA�LIK H�ZMETLER� VE �EVREN�N KORUNMASI? ba�l�kl� 56. maddesine g�re; Herkes, sa�l�kl� ve dengeli bir �evrede ya�ama hakk�na sahiptir

Devlet, herkesin hayat�n�, beden ve ruh sa�l��� i�inde s�rd�rmesini sa�lamak; insan ve madde g�c�nde tasarruf ve verimi art�rarak, i�birli�ini ger�ekle�tirmek amac�yla sa�l�k kurulu�lar�n� tek elden planlay�p hizmet vermesini d�zenler.

Devlet, bu g�revini kamu ve �zel kesimlerdeki sa�l�k ve sosyal kurumlar�ndan yararlanarak, onlar� denetleyerek yerine getirir.

Sa�l�k hizmetlerinin yayg�n bir �ekilde yerine getirilmesi i�in kanunla genel sa�l�k sigortas� kurulabilir.

Anayasan�n ?Sosyal G�venlik Hakk�? ba�l�kl� 60. maddesine g�re ise; Herkes, sosyal g�venlik hakk�na sahiptir. Devlet, bu g�venli�i sa�layacak gerekli tedbirleri al�r ve te�kil�t� kurar.

Anayasan�n, ?SOSYAL G�VENL�K BAKIMINDAN �ZEL OLARAK KORUNMASI GEREKENLER? ba�l�kl� 61. maddesine g�re ise; ?Devlet harp ve vazife �ehitlerinin dul ve yetimleriyle, mal�l ve gazileri korur ve toplumda kendilerine yara��r bir hayat seviyesi sa�lar. Ya�l�lar, Devlet�e korunur, Ya�l�lara Devlet yard�m� ve sa�lanacak di�er haklar ve kolayl�klar kanunla d�zenlenir.

Anayasan�n 2. maddesinde Cumhuriyetimiz yaln�z bir hukuk devleti olarak de�il sosyal bir hukuk devleti olarak nitelendirilmi�tir.Sosyal Hukuk Devleti; "ki�ilerin sosyal durumlar�n� iyile�tirmeyi, onlara insanca bir ya�ay�� d�zeyi sa�lamay�, onlar� sosyal g�venli�e kavu�turmay� kendisi i�in �dev bilen devlet" olarak tan�mlar. ( �eref G�z�b�y�k- Y�netim Hukuku, 1996 ) . Anayasa Mahkemesinin 26.6.1985 g�nl�, 18793 say�l� Resmi Gazete'de yay�nlanan 18.2.1985 g�nl�, E: 1984/9, K: 1985/4 say�l� karar�nda da "Sosyal hukuk devleti, insan hak ve h�rriyetlerine sayg� g�steren, ferdin huzur ve refah�n� ger�ekle�tiren ve teminat alt�na alan, ki�i ile toplum aras�nda denge kuran, emek ve sermaye ili�kilerini dengeli olarak d�zenleyen, �zel te�ebb�s�n g�venlik ve kararl�l�k i�inde �al��mas�n� sa�layan, �al��anlar�n insanca ya�amas�n� ve �al��ma hayat�n�n kararl�l�k i�inde geli�mesi i�in sosyal, iktisadi ve mali tedbirler alarak, �al��anlar�n� koruyan, i�sizli�i �nleyici ve milli gelirin adalete uygun bi�imde da��lmas�n� sa�lay�c� tedbirleri alan, adaletli bir hukuk d�zeni kuran ve bunu, devam ettirmeye kendini y�k�ml� sayan, hukuka ba�l�, kararl�l�k i�inde ve ger�ek�i bir �zg�rl�k rejimini uygulayan devlettir." �eklinde betimlenmi�tir.

Anayasan�n 5. maddesi "insan�n maddi ve manevi varl���n�n geli�mesi i�in gerekli �artlar� haz�rlamaya �al��may�" devletin temel ama� ve g�revleri aras�nda saym��t�r.

Sosyal hizmetler, maddi, manevi ve sosyal yoksunluklar�n giderilmesine ve ihtiya�lar�n kar��lanmas�na, sosyal sorunlar�n �nlenmesi ve ��z�mlenmesine yard�mc� olmay� ve hayat standartlar�n�n iyile�tirilmesini, y�kseltilmesini ama�lad���na g�re sosyal hizmetlerin �cret kar��l��� sunulmas�n�n s�z konusu olamayaca�� dolay�s�yla Anayasada yerini bulan sosyal devlet olma ilkesinin bir gere�i olarak s�z konusu hizmetlerden muhta� ve �z�rl� olan herkesin ayn� �l��de yararland�r�lmas� gerekti�i ku�kusuzdur.

Yarg�tay 10. Hukuk Dairesinin E. 2003/1840 K. 2003/2525 T. 24.3.2003 say�l� ilam�nda belirtildi�i �zere; 506 say�l� Yasan�n 42. Maddesi uyar�nca ana ve babaya sa�l�k yard�m� yap�labilmesi i�in bunlar�n ge�imlerinin sigortal� taraf�ndan kar��lanmas� gerekir. Ne var ki, maddede ge�en ``ge�indirme y�k�ml�l���" mutlak anlamda yorumlanmamal�d�r. Emekli Sand���nca, 2022 say�l� Yasa uyar�nca �denen ve yoksullu�a karine olu�turabilecek nitelikteki bu ayl�klar�n, hizmet ve prim esas�na dayanmay�p sadece sosyal yard�m niteli�inde oldu�u dikkate al�nd���nda, ana ve baban�n, "65 ya� ayl��� ya da muhta�l�k ayl���" olarak da adland�r�lan ayl�klar� almalar�n�n, sa�l�k yard�mlar�ndan yararlanmalar�na engel te�kil etmeyece�i kabul olunmal�d�r. Zira an�lan yasa uyar�nca ba�lanan ayl���n tutar� ve g�n�m�z�n ekonomik ko�ullar� g�zetildi�inde ana ve baban�n ge�imini sa�lamaya yetmeyece�i a��k se�ik ortadad�r. Bu nedenle 65 ya� ayl��� alan ana-baban�n sa�l�k harcamalar�n�n Sosyal Sigortalar Kurumunca kar��lanmas� gerekir.
T�m memurlar�m�za sayg� ile duyurulur.

Av.Mehmet Kasap
Av. Bahar �zye�il

Diyanet-Sen Hukuk M��avirli�i

Memurlar.Net'i Instagram'dan takip etmek i�in t�klay�n�z

65 yaş maaşı kimler alamaz?

Yaşlılık maaşını kimler alabilir?

Evi olan 65 yaş aylığı alabilir mi?

Hem yaşlılık hem de bakım ücreti alinir mi?