Bebeğin sağlıklı olması için annenin yapması gerekenler

Gebelikte beslenme hem bebeğin büyüyüp gelişmesi hem de annenin gereksinimlerinin karşılanması nedeniyle dikkat edilmesi gereken konuların başında geliyor. Bebeğin tek besin kaynağı annenin dengeli ve düzenli beslenmesi, bebeğin sağlıkla dünyaya gelmesi için büyük önem taşıyor. Gebelik dönemindeki kadınların enerji ihtiyaçları artıyor. Ayrıca vitamin ve mineral eksikliği gebelik sürecinde ortaya çıkıyor ve eksik olan vitamin ve minerallerin tamamlanması gerekiyor. Bu nedenle anne adaylarının uzmanların önerilerini dikkate alarak beslenmeye önem vermesi gebelik sürecinin sağlıklı geçirilmesinde altın standart oluyor. Medstar Antalya Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü Uzmanları, gebelikte doğru beslenme hakkında bilgi verdi.

Daha fazla yemek değil daha yararlı besin seçmek önemli

Sağlıklı bir gebelik süreci ve sonunda sağlıklı olan bir bebeğin doğması için anne adayının dengeli beslenmesi gerekir. Hamilelik sürecinde kadınlar fazla besin almayı değil, dengeli olarak beslenmeyi tercih etmelidir. Ana öğünler arasına ara öğünler koyarak, günlük enerji ihtiyacını düzenli olarak karşılamalıdır. Gebeliğin ilk 3 ayından sonra hormonlar düzene girer ve anne adayı daha rahat bir hamilelik geçirmeye başlar. Gebelikte beslenme hamileliğin 3.ayından sonra daha önemli bir rol oynamaktadır. Bebek de anne karnında büyüdüğü için bu dönemde öğünler 2 katına çıkarılmalıdır. Yani 3 ana öğün arasına 3 ara öğün sıkıştırılmalıdır. Bu ara öğünler meyve, süt, yoğurt gibi kan şekerini ayarlayacak besinler olabilir.

Folik asit alımına özen gösterin

Bebeğin kilo alması tamamen annenin sağlıklı beslenmesi ile ilgilidir. Gebeliğin son üç aydaki döneminde anne adayının kilosu ve beslenme şekli, bebeğin doğumda olacak ağırlığını belirler. Gebelik başlangıcında uygun bir kiloyla gebe kalmış olan kadın, düzgün ve doğru beslendiğinde gebelik süresince yaklaşık olarak 9-12 kg alır. Hamile kadınlar günde 80 g protein, 1,5 g kalsiyum, 30-60 g demir, A, B1, B2 ve C vitamini ihtiyacı duyar. Bunları beslenme listesinde olan yiyeceklerden düzenli olarak almalıdır. Folik asite alımı çok önemlidir, hatta gebe kalmadan önce başlanması büyük önem taşır. Bu vitamin gebelikte nöral tüp defekti adı verilen anomalinin önlenebilmesi açısından gereklidir.

Gebelik sürecinde proteinden zengin beslenin

Özellikle ikinci ve üçüncü üç ay dönemlerinde, hamilelikte beslenme adına bebeğin gelişimi için protein önemli bir besin maddesidir.

• Öğlenleri tavada pişmiş yumurta ya da omlet tercih edin.
• Akşam yemeklerinde somon filetoya yer verin.
• Salatanıza nohut ya da siyah fasulye ekleyin.
• Balık da mükemmel bir protein kaynağıdır ve bebeğin beyin gelişimine katkıda bulunur. Ancak midye ve cıva zengini balıklardan kaçının.

Az su tüketmek gebeliği riske sokabilir

Hamilelikte ortalama 10 bardak sıvı tüketilmesini tavsiye edilir. Su, meyve suları, kahve, çay ve alkolsüz içecekler günlük sıvı ihtiyacını karşılar. Ancak bazı içeceklerde şeker oranı yüksektir ve bu da istenmeyen kilo artışına sebep olabilir.  Hamilelik ilerledikçe, çok az su tüketmek prematüre doğum ya da erken doğuma sebep olabilir.

Gebe kalmadan önce yapacağınız bazı planlar ve değişiklikler sayesinde, daha sağlıklı bir gebelik geçirebilirsiniz. Unutmayın anne olmak, hayatınızın akışını değiştirecek önemli bir olaydır.

Gebelik Öncesi

Gebe kalmadan önce yapacağınız bazı planlar ve değişiklikler sayesinde, daha sağlıklı bir gebelik geçirebilirsiniz. Unutmayın anne olmak, hayatınızın akışını değiştirecek önemli bir olaydır. Planlı bir gebeliğinizin olması sizi ilerde karşılaşacağınız zorlukları daha kolay ve bilinçli bir şekilde atlatmanızı sağlar. Pek çok anne adayı gebe kaldığını birkaç hafta geçmeden bilememektedir. Oysa bu ilk haftalar, fetus için en kritik dönemlerdir. Çünkü organlar bu dönemde oluşur ve bu dönemde fark edilmeden kullanılan sigara, alkol ve bazı ilaçlar bebeğin normal gelişimini engeller.

İdeal olarak gebe kalmak istediğiniz tarihden üç ay öncesinde doktorunuzdan randevu alıp, ön görüşme yapmanız doğru olacaktır. Bebek sahibi olmak için bir kadının en uygun olduğu yaş dilimi 18-35 yaşlar arasıdır. Doktorunuz, sizin sağlık ve sosyal bakımlardan özgeçmişinizi değerlendirecek, muayenenizi yapacak, çeşitli tetkikler yapacak ve bu şekilde gebelik sırasında oluşabilecek anormal durumlar karşısında hem sizi hem de kendisini hazırlayacaktır. Bunun yanında sağlıklı bir yaşam tarzı, siz ve bebeğiniz üzerinde büyük olumlu etkiye sahiptir.

İşte gebelik öncesi yapmanız gerekenler

• Hergün 0.4mg Folik asit destek tedavisi başlayın! Bebeğin merkezi sinir sisteminin gelişmesi için özellikle gebeliğin ilk haftalarından itibaren "B9 vitamini" yani folik asit alınması çok önemlidir. Vücutta depolanmadığı, gebelik süresince normalden fazlasına gerek duyulduğu ve doğal gıdalarla yeterince karşılanmadığı için her gün alınmalıdır. Taze yeşil sebzeler folik asit kaynağıdır, ancak uzun süreli pişirmeler ve uzun süre bekleyen gıdalardaki miktarını azaltır. En çok ıspanak, yer fıstığı, fındık, karnıbahar, kepekli ekmekte mevcuttur. Folik asit eksikliğinde "nöral tüp defekti" denen sinir sisteminde omurilik kanalının tam kapanamamasına bağlı anomaliler olur. Özellikle, daha önceden folik asit eksikliği saptanmış veya nöral tüp defekt anomalili bebek doğurmuş kadınlar, gebe kalmayı düşündükleri tarihin en az 3 ay öncesinden itibaren mutlaka B9 vitamini olarak bilinen folik asit günlük olarak alınmaya başlanmalıdırlar.
• Hemen tartıya çıkın ve kilonuzu kontrol edin! Sağlıklı ve dengeli beslenmelisiniz. Dengeli beslenmeyle kastedilen ana besin maddelerinin dengeli oranlarda tüketilmesidir. Yağ ve şeker tüketiminizi azaltmalısınız. Proteinden zengin bir beslenme şekli seçmelisiniz. Yağsız süt ve süt ürünleri, balık ve beyaz etler diyetinizde yer almalıdır. Mutlaka bol taze meyve ve sebze alınmalı, bunun yanında makarna, pirinç, baklagiller gibi farklı besin gruplarını da tüketmelisiniz.
• Sigara kullanıyorsanız mutlaka sigarayı bırakın! Son yapılan çalışmalar günde on taneden fazla sigara tüketimi gebe kalma şansını önemli oranda azaltmaktadır. gebelikte kullanıldığında gebeliğin düşük (Abortus ) ile sonuçlanmasının yanında bebekte gelişim geriliğinin olmasına ve erken doğuma neden olabilir.
• Stres ve endişeden uzak durmalısınız! Gebeliğe karar verdikten sonra gebelik oluşumunun ilk aylarda olmaması sizi strese sokmamalıdır. Her şey normal olsa, uygun zamanda ilişki olsa bile her ay için gebelik şansı %25 civarındadır. Normal düzenli ilişkiye rağmen bir kadının gebe kalamaması durumunda kısırlık incelemelerini başlatmak için genellikle çok aşikar bir anormallik yoksa 1 yıl beklenir. Bir yıl sonunda herhangi bir patolojisi olmayan çiftlerin bile gebe kalma şansı %98'dir. Yani %2 olguda her şey normal olmasına rağmen gebelik 1 yıl gecikebilir. Yani %2 olguda her şey normal olmasına rağmen gebelik 1 yıl gecikebilir. Gebe kalma şansı düzenli adet görenlerde adetin 12-15. günlerinde en fazladır. Düzenli bir cinsel yaşam ve haftada 3 veya daha fazla ilişki gebe kalma şansını artırır.
• Bir takvim üzerinde adet günlerinizi işaretleyin! Yumurtlama günlerinizin hesaplanabilmesi için adetinizin ne zaman başladığı, kaç gün sürdüğü ve adet düzensizliklerinizin olup olmadığını tespit etmelisiniz. Bu durum doktorunuz tarafından da kontrol edilecektir.
• Guatr, hipertansiyon, kalp hastalıkları, Diabetes Mellitus veya epilepsi gibi sistemik bir hastalığınız varsa ilgili doktorlarla görüşüp gebelik sırasında hastalıkla ilgili olası riskler açısından bilgi sahibi olmalısınız. Anne ve babada olabilecek kalıtımsal hastalıkların tespiti doğacak çocukta da bu hastalığın görülme olasılığını tespit etme açısından çok önemlidir. Kullandığınız ilaçları mutlaka doktoruzla paylaşın!
• Kahve, kola ve aşırı miktarda çay içmeyi kesin! Yapılan çalışmalarda gebe kalmadan once kadının aşırı kafein tüketiminin yumurta kalitesini azalttığını göstermiştir.
• Eşinizin alkol, sigara tüketimine sınırlama getirmesini isteyin! Sperm kalitesini artırabilmek için ağır spor ve egzersiz yapmayıp, stresden uzak kalmasını sağlamalısınız.
• Moral ve motivasyonunuzu yüksek tutun! Düzenli olarak hafif egzersizler yapın ve en az günde 8 saat uyumaya gayret edin.
• Gebelik öncesi hemoroid, anal fissür gibi problemleriniz varsa bunların önceden tedavisi gereklidir. Çünkü gebeliğiniz süresince bu şikayetleriniz sizi daha sık rahatsız edebilir.
• Yumurtlama günlerinizde adetin 10. ve 16. günlerinde günaşırı ilişkiye girin! Her cinsel ilişkiden sonra hemen ayağa kalkmayın, ayaklarınızı duvara dayayıp yarım saat bekleyin.
• Bu arada belinizin altına ince bir yastık yerleştirin. Böylece spermlerin vajina içinden rahme yolculuğuna yardımcı olursunuz.
• Diş doktorunuzdan randevu alın! Diş problemleriniz varsa bunların gebelik öncesi tedavisini yaptırmalısınız. Çünkü gebeliğinizle birlikte bu problemleriniz artabilir.

Gebe kalmadan önce hangi testleri yaptırmalısınız?

• Doktorunuzun yapacağı ayrıntılı anamnez ve genel muayene ile gebelik açısından riskleriniz tespit edilir.
• Tansiyon ve kilonuz ölçülür.
• Pelvik ultrason ile rahim ve yumurtalık yapınız incelenir.
• Jinekolojik muayene ve smear testi yapılır. Vajinal akıntıdan kültür alınır.
• Tam kan testi (Hemogram).
• Kan grubu tayini (Sizin ve eşinizin).
• Tam idrar testi.
• Açlık kan şekeri, Karaciğer ve Böbrek fonksiyon testleri.
• Kanama profili (Kanama ve pıhtılaşma zamanları, APTT, PTT, fibrinojen).
• Hepatit B, Hepatit C, AIDS testleri.
• TSH- Guatr testi.
• TORCH testi - Toxoplazma, Rubella, CMV, Herpes enfeksiyonları araştırılır.
• Tekrarlayan düşük hikayeniz varsa Genetik inceleme yapılır.

Eğer siz de artık gebelik planlıyorsanız ve gebelik öncesi yapmanız gerekenlerlerle ilgili daha ayrıntılı bilgi almak istiyorsanız bize ulaşabilirsiniz...

Bebeğin sağlıklı olması için ne yemeli?

Anne karnındaki bebeğin sağlıklı olması için ne yapmalı?

Sağlıklı bir gebelik nasıl anlaşılır?

Anne karnında bebeği ne geliştirir?

Hamile kadın sabah kahvaltıda ne yemeli?